آشنایی با بازار بورس و مزایای سرمایه­‌گذاری در آن

سرمایه‌گذاری در بازار بورس موضوعی است که امروزه بسیار مورد توجه اقشار جامعه قرار گرفته است. مفهوم بورس اولین بار توسط بازرگانان اروپایی شکل گرفت. این تجار بعد از ضرر کردن در چندی از فعالیت­های تجاری خود، به ­فکر جلوگیری از ضرر یا کاهش آن افتادند.

برای دستیابی به این هدف، شراکت بهترین راه­ حل بود. آن­ها تصمیم گرفتند، فعالیت­‌های تجاری خود را با دیگر شرکا انجام داده و آن­ها را در سود یا ضرر احتمالی خود شریک کنند. به ­این ترتیب همه ضرر احتمالی متوجه یک شخص نمی‌­شد و سود حاصله از آن فعالیت، به ­نسبت بین شرکا تقسیم می­‌شد.

با گسترش میزان معاملات و حجم فعالیت­‌های تجاری، مکانی مشخص برای ایجاد رابطه بین سرمایه‌­گذاران و سرمایه‌پذیران پدید آمد که به بازار بورس شهرت یافت. ریشه کلمه بورس به بلژیک قرن پانزدهم مرتبط است و این کشور جزء اولین کشور­هایی بود که سیستم بازار بورس و سهام را پایه‌­ریزی کرد.

تاریخچه بورس ایران

پیدایش بورس در ایران نیز با متخصصان امر بلژیکی گره خورده است. در سال 1315 ران لوترفلد بلژیکی اساس‌نامه داخلی سازمان بورس را برای ایران تبیین کرد. اما سال 1341 بود که وزارت بازرگانی ایران موافقت کلی خود را با تشکیل بورس سهام اعلام کرد و بورس رسما در ایران شروع به کار کرد. در همان سال‌­ها بود که یک تیم بلژیکی دوباره به ایران سفر کرد و پس از آن قانون تشکیل سازمان بورس در مجلس تصویب شد.

انواع بازار بورس

بازار بورس در ­واقع بازاری است که دارایی­‌های مختلف در آن خرید و فروش می­‌شوند. این بازار در ایران به 4 دسته کلی تقسیم می­‌شود که در ادامه به توضیحات کلی هریک از این دسته­‌ها خواهیم پرداخت.

1. بورس انرژی: بورس انرژی مکانی برای خرید و فروش حامل‌­های انرژی نظیر نفت، گاز، گازوئیل، برق و… است. در این بازار خریداران و فروشندگان به­ صورت همزمان حضور دارند و اوراق بهادار این حوزه را نیز معامله می­‌کنند. قیمت هر­کدام از این حامل­‌های انرژی مستقیما تحت تاثیر حجم خرید یا فروش آن تعیین می­‌شود.
2. بورس کالا: بورس کالا همان­‌گونه که از نامش پیدا است، مکانی برای معامله کالاهای خام است که انواع خشکبار، فلزات و… در آن معامله می‌­شود. کارشناسان بورس پس از بررسی و ارزش­‌گذاری یک کالا، آن را در اختیار خریداران قرار می­‌دهند. قوانین نظارتی سخت­گیرانه­‌ای در بورس کالا برقرار است که هم ­برای تولید­کنندگان و هم برای خریداران مزیت داشته و موجب شفافیت این بازار می­‌شود.
3. بورس اوراق بهادار: بازار بورس اوراق بهادار مهم­ترین سازمان بورسی در ایران است. در این بازار انواع سهام شرکت­های بزرگ، اوراق مشارکت دولتی، سبد­های سهام و… معامله می­شود و در آن می­‌توان سهام انواع صنایع فلزی و نفتی و صنایع مادر در ایران را معامله کرد. بازار بورس اوراق بهادار که به بورس تهران نیز معروف است، دو دسته بازار دارد که شرکت­های مختلف بسته به حجم سرمایه و درصد سهام شناور خود در این دو طبقه‌بندی می‌شوند
4. فرابورس ایران: فرابورس برای شرکت‌­هایی در نظر گرفته شده که هنوز شرایط لازم جهت ورود به بورس تهران را ندارند و یا می­‌خواهند قبل از احراز شرایط، زودتر به بازار عرضه شوند. در این بازار شرایط احراز حداقلی فراهم بوده و در زمانی بسیار کمتر، امکان ورود شرکت­‌ها به بازار سرمایه وجود دارد. فرابورس به ­اختصار OTC نیز خوانده می­‌شود و مستقیما تحت نظارت بورس اوراق بهادار است.

بازار بورس جهانی

بازار بورس جهانی متشکل از چندین بازار عظیم بین‌­المللی است که در کشور­های صاحب اقتصاد کلان فعالیت می­‌کند. این بازار از 4 بخش اصلی تشکیل شده است. بخش اول بازار سهام یا Stock market است که انواع سهام شرکت‌­های غول‌آسا نظیر: اپل، فیسبوک، تسلا و… در آن خرید و فروش می­‌شود. بخش دوم آن بازار کالاهای اساسی است. از طلا و نقره و سیمان گرفته تا اقلام خوراکی نظیر، قهوه و هم­چنین حامل­‌های انرژی در این بخش از بازار بورس جهانی معامله می­‌شوند.

سومین بخش، بازار اوراق بهادار دولتی است که از طرف کشور­ها برای مشارکت و سرمایه­‌گذاری مردم در­نظر گرفته شده است. و در نهایت آخرین بخش از بازار بورس جهانی، بازار بین­‌المللی ارز­های خارجی یا فارکس است که در آن پول رایج اقتصاد­های بزرگ جهان، خرید و فروش می‌­شود.

بازار جهانی 24 ساعته است و امکان انجام معاملات در تمامی روز­های هفته غیر از تعطیلات آخر هفته در شنبه و یکشنبه فراهم است. حجم معاملات در این بازار از تمامی بازار سهام کشور­های مختلف بیشتر بوده و بیشترین میزان تراکنش­‌های مالی بین‌­المللی در آن اتفاق می‌­افتد.

مزیت‌های سرمایه­‌گذاری در بازار بورس

• قابلیت نقدشوندگی

امکان سریع نقدشوندگی یکی از خصوصیات مهم سرمایه‌گذاری خوب است. در برخی زمینه­‌های سرمایه­‌گذاری نظیر بازار مسکن، این امکان وجود ندارد یا اگر هم وجود داشته باشد، سریع نخواهد بود. بازار بورس این امکان را به شما می‌دهد تا در­ صورت نیاز، امکان نقد کردن سرمایه خود و خروج از این بازار را در هر زمانی داشته باشید.

• شفافیت سرمایه

همه اطلاعات در بورس شفاف است. صورت­‌های مالی شرکت­‌ها، میزان سود و ضرر دوره­‌ای آن­‌ها و میزان سرمایه کل و ارزش آن برای همه سرمایه‌­گذاران در بورس به­ صورت شفاف و عمومی قابل مشاهده است. این شفافیت امکان ایجاد تخلف را به­ حداقل رسانده و تا حدود زیادی خیال سرمایه‌­گذاران را راحت می­‌کند.

• مقابله با تورم

مهمترین مزیت بورس برای بسیاری از افراد، حفظ سرمایه آن­ها در مقابل تورم است. در همه کشور­ها و به ­دلیل ساختار نظام بانکی بین­‌المللی، دولت­‌ها هر چند سال یکبار به چاپ پول بیشتر اقدام می­‌کنند. این پول تاثیر بسیاری در بالارفتن نرخ تورم دارد و ارزش کلی پول را تا حدودی پایین می­‌آورد. یکی از راه­‌های مناسب برای جلوگیری از ضرر بیشتر سرمایه‌داران، تبدیل دارایی­‌های پولی خود به سهام است تا از ارزش آن کاسته نشود.

• کسب درآمد

افراد زیادی از بازار بورس به ­عنوان منبعی برای ایجاد در­آمد یاد می­‌کنند. البته کسب درآمد از این بازار نیاز به دانش تخصصی دارد و تشخیص زمان مناسب برای خرید سهام از نکات کلیدی و ضروری برای کسب درآمد خواهد بود.

شروع سرمایه‌گذاری در بازار بورس

برای ورود به دنیای بورس و سهام­دار شدن تنها کافی است در چند سامانه مربوط به این کار ثبت نام کرد. ثبت نام در سجام و پس از آن در یک کارگزاری بورس، تنها قدم­‌هایی است که از نظر فنی باید بردارید تا به بازار بورس دسترسی پیدا کنید. اما این همه ماجرا نیست.

سرمایه­‌گذاری در بازار بورس نیاز به آموزش دارد. اگر فردی آموزش لازم جهت خرید مناسب سهم را نداشته باشد، به راحتی می‌­تواند سرمایه خود را از دست دهد و یا مجبور به نگهداری سهام برای مدتی طولانی شود.

نحوه کسب سود در بازار بورس

به ­طور کلی کسب سود در بورس، از طریق خرید یک سهم و فروش آن به­ قیمت بالاتر ممکن است. عموما دو نوع روش سرمایه­‌گذاری در بازار بورس وجود دارد. سرمایه‌­گذاری کوتاه مدت و بلند مدت.

سرمایه­‌گذاری کوتاه مدت در بورس، نیاز به دانش تحلیل داده و نمودار­های قیمت دارد. این دانش به تحلیل تکنیکال معروف است و یادگیری و مهارت پیدا کردن در آن پروسه‌­ای زمان­بر است. شاید این دلیل ضرر بسیاری از افراد در بازار سرمایه باشد.

ورود به این بازار بدون دانش و آگاهی لازم و تنها با توصیه دیگران، ضرر و زیان بسیاری را برای سرمایه‌گذاران آن به همراه خواهد داشت. این افراد به امید کسب سود کوتاه مدت و مقطعی و بدون در ­نظر گرفتن شرایط فنی، وارد این بازار می‌­شوند و بعد از مدتی با ضرر از آن خارج می­‌شوند.

سرمایه‌­گذاری در بازار بورس به ­صورت بلند مدت هم دانش اولیه تحلیل نمودار را نیاز خواهد داشت. اما این دانش به موارد کلی و بررسی­‌های اولیه از شرکتی که سهامش را می­‌خرید، محدود خواهد بود. افرادی که به سود کوتاه مدت فکر نمی‌کنند و می­‌خواهند پول خود را در دوره­‌های چند ساله سرمایه­‌گذاری کنند، با خرید یک سهم می­‌توانند سود خوبی کسب کرده و جلوی افت ارزش پول خود را در بلند مدت بگیرند.

جمع­‌بندی

بازار بورس یک مکان مناسب برای سرمایه­‌گذاری پول به­ صورت بلند مدت و کم­ خطر است. اگر به کسب درآمد از این بازار برای امرار معاش و درآمدهای چند ماهه فکر می­‌کنید، حتما به­ فکر گذراندن یک دوره آموزشی مناسب برای خود باشید. دوره‌­های تحلیل تکنیکال و فاندامنتال می‌­توانند آشنایی لازم با این بازار را برای شما ایجاد کنند.

اگر هم صرفا به فکر حفظ ارزش پول و سرمایه خود هستید، چند شرکت یا سهم خوب پیدا کنید و در بلند مدت سرمایه خود را حفظ کرده و آن را افزایش دهید. در­صورتی که سوالی در این زمینه داشتید، می‌­توانید در بخش کامنت­‌ها آن را بیان کرده تا در اولین فرصت پاسخ به سوال خود را دریافت کنید.