اصطلاحات بورس به زبان ساده (از مبتدی تا پیشرفته)
اهمیت شناخت اصطلاحات بازار بورس
آشنایی با اصطلاحات بورس به زبان ساده یکی از اولین قدم‌‌های سرمایه گذاری در این بازار است. بنابراین قبل از معامله سعی کنید ابتدا با مفاهیم اولیه بازار بورس آشنا شوید تا بتوانید با مهارت کافی در این بازار سرمایه گذاری کنید. چه بسیار افرادی که بدون دانش و مهارت کافی قدم در راه این تجارت پر ریسک گذاشتند و با چیزی جز ضرر و زیان مواجه نشدند. عناوین و اصطلاحات بسیاری در بازار بورس به کار می‌روند که هر کدام‌شان مفاهیم خاص خود را دارند. بنابراین اهمیت آشنایی با این اصطلاحات اجتناب ناپذیر است و هر سرمایه گذاری که قصد فعالیت و کسب سود را دارد باید با چشم باز در این راه قدم بردارد؛ از آنجایی که موفقیت و کسب سود شما برای ما حائز اهمیت است، در ادامه این مقاله شما را با اصطلاحات کاربردی بازار بورس و نکات کاربردی آن آشنا خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
1.بورس
بورس بازار خرید و فروش سهام شرکت‌‌های مختلف است که با هدف تجمیع سرمایه گذاران خرد و کلان و تامین مالی پروژه‌‌های شرکت‌‌ها ایجاد شده است. مبنای اساسی تشکیل بورس همان شراکت و تقسیم سود است که معامله گران می‌توانند از نوسانات این بازار نفع ببرند. بورس به چهار دسته بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی تقسیم می‌شود. در ادامه مقاله با مفهوم این اصطلاحات بازار بورس آشنا خواهیم شد.
همچیین اگر تمایل دارید درخصوص کار با پلتفرم های معاملاتی این حوزه مانند پلتفرم آساتریدر آشنا شوید، میتوانید از ویدئوی آموزشی آکادمی مالی اینوستپ تحت عنوان آموزش کار با کارگزاری آگاه استفاده کنید.
2.بورس اوراق بهادار
بورس اوراق بهادار، بازار سازمان‌یافته و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش اوراق بهادار و سهام شرکت‌‌ها تحت قوانین و مقررات انجام می‌شود. تعیین قیمت در این بازار بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد و یک سرمایه گذار با مبلغ ناچیز می‌تواند در آن به معامله بپردازد. خرید و فروش در این بازار از طریق شرکت‌‌های کارگزاری انجام می‌شود.
3.فرابورس
فرابورس از اصطلاح انگلیسی over the counter گرفته شده و به معنای خارج از بورس است. این بازار به صورت مجزا از بازار بورس اما زیر نظر این سازمان فعالیت می‌کند. در فرابورس نیز می‌توان مانند بورس اوراق بهادار به خرید و فروش سهام پرداخت، اما تنها تفاوت میان این دو بازار شرایط پذیرش شرکت‌‌ها برای فروش سهام است. شرکت‌‌ها با شرایط آسان‌تری در بازار فرابورس، پذیرفته می‌شوند و در واقع آن دسته از شرکت‌‌هایی که نتوانستند به بورس راه پیدا کنند در این بازار سهام خود را عرضه می‌کنند. در ادامه با اصطلاحات دیگر بازار بورس آشنا خواهیم شد.
4.بورس کالا
بورس کالا متشکل از تعداد زیادی تولید کننده است که کالای خود را در آن عرضه می‌کنند. کالای مربوطه بعد از بررسی توسط کارشناس قیمت گذاری و به خریدار عرضه می‌گردد. در این بازار معمولا کالاهای خام مانند فلزات، زعفران، پسته و غیره عرضه می‌شود. از مزایای سرمایه گذاری در این بازار، حضور نهادهای نظارتی بازار است که تولید کننده و مصرف کننده از آن نفع می‌برند.
5.بورس انرژی
بورس انرژی بازاری برای خرید و فروش حامل‌‌های انرژی مانند نفت، گاز، برق و غیره است که بسیار رقابتی است. خرید و فروش در این بازار باعث ایجاد تعادل در قیمت حامل‌‌های انرژی می‌شود که به منظور نظارت بر قیمت و تسهیل فرآیند ثبت معاملات ایجاد شده است. هدف از ایجاد این بازار، به وجود آوردن بازاری عادلانه و شفاف است تا انحصار این کالاها از بین برود.
6.سهم
شرکت‌‌ها سرمایه خود را به قسمت‌‌های برابر و مساوی تقسیم می‌کنند که هر قسمت برابر با یک سهم است. این سهم نشان دهنده میزان مشارکت و منافع صاحب سهم در شرکت است. دارنده سهام، به اندازه سهم خود دارای حق و حقوقی است و بر اساس این حق، سهام دار می‌تواند از منافع شرکت بهره ببرد و در صورت انحلال شرکت سهمی از دارایی آن داشته باشد.
7.کارگزاری
معرفی اصطلاحات بازار بورس را با تعریف کارگزاری ادامه می‌دهیم. کارگزاری در واقع یک شرکت حقوقی است که به نمایندگی از سرمایه گذاران، خرید و فروش سهام را انجام می‌دهد. کارگزاری همان کاری را انجام می‌دهد که صرافی در ارز دیجیتال و بروکر در فارکس انجام می‌دهد و در واقع یک واسطه میان بازار بورس و کاربران است. کارگزاری‌‌ها این امکان را دارند تا معاملات بیشماری را با کارمزد معقول در کمترین زمان به انجام برسانند. یک شرکت واسطه باید در کنار انجام معاملات خدمات مشاوره ای و آموزشی را برای کاربران خود فراهم کند.
8.پرتفوی
پرتفوی یک واژه فرانسوی است که به سبد داراییهای مالی سرمایه گذار اشاره می‌کند. این سبد شامل دارایی‌‌هایی است که معامله گر خریداری کرده و مدیریت می‌کند. در واقع پرتفوی همان سبد داراییهای شماست، از روی پرتفوی، اطلاعات متفاوتی از جمله تعداد دارایی از هر سهم، قیمت خرید هر سهم و میزان سود و ضرر و … قابل فهم هستند. سرمایه گذار باید با توجه به ریسک و اهداف معاملاتی خود، یک پرتفوی متنوع برای خود ایجاد کند و با مدیریت آنها به سود دست یابد. درواقع یک پرتفوی متنوع می‌تواند ضررهای یک سهم نزولی را جبران کند و در مجموع شما را به سود برساند. در ادامه با دیگر اصطلاحات بازار بورس آشنا خواهیم شد.
9.نماد
نماد در واقع همان کد یا نام اختصاری شرکت‌‌هاست که برای دسته بندی و سهولت شناسایی آنها استفاده می‌شود. معمولا حروف اول نمادها نشان دهنده صنعتی است که شرکت در آن زمینه فعالیت دارد و بخش دوم خلاصه ای از نام شرکت است. برای مثال حرف “ش” نماد گروه فرآورده‌‌های نفتی است که در نمادهای “شپنا”، “شبندر” و “شتران” مشاهده می‌شود. حرف “خ” نیز مربوط به صنعت خودروسازی است که در نمادهای “خودرو”، “خساپا” و “خپارس” مورد استفاده قرار گرفته است. با معرفی اصطلاحات بازار بورس با ما همراه باشید.
10.کد معاملاتی
کد معاملاتی همان کدی است که به کاربران پس از ثبت نام در بازار بورس داده می‌شود تا با استفاده از آن اقدام به خرید و فروش سهم کند. این کد در سامانه سجام ثبت می‌گردد تا جلوی هرگونه سوء استفاده و یا پولشویی گرفته شود و معاملات در امنیت کامل انجام شوند. افراد با در دست داشتن کد معاملاتی، می‌توانند به صورت آنلاین و از طریق کارگزاری نسبت به انجام معاملات خود در بازار بورس اقدام کنند. این کد منحصر به فرد است و برای هر شخص به صورت جداگانه صادر می‌شود.
11.شاخص بازار بورس
شاخص بورس عددی است که میانگین قیمت سهام شرکت‌‌ها و میزان رشد و یا افت آنها را محاسبه می‌کند و به سهامدار نشان می‌دهد. انواع مختلفی از شاخص بورس وجود دارد که مهم‌ترین آنها شاخص کل بورس، شاخص قیمت، شاخص آزاد شناور، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت بزرگ، شاخص بازار اول و دوم، شاخص صنعتی و شاخص واسطه گری‌‌های مالی است.
12.شاخص کل بورس
شاخص کل یا Index درواقع به میانگین بازدهی سرمایه گذاران گفته می‌شود که متشکل از قیمت سهام و میزان سود سالانه آنهاست. این شاخص بازدهی و میزان سود تمام شرکت‌‌های ثبت شده در بازار بورس را با فرومول خاصی محاسبه می‌کند و در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌ذهد. در این میان، شرکت‌‌های بزرگ‌تری سهم بیشتری در تعیین شاخص کل دارند. نکته مهمی که سرمایه گذاران در هنگام بررسی شاخص باید مدنظر بگیرند، میزان و نحوه تغییرات آن در یک زمان مشخص است.
13.شاخص قیمت
یکی دیگر از اصطلاحات بازار بورس، شاخص قیمت است. این شاخص نمایانگر روند تغییر قیمت سهام تمام شرکت‌‌های ثبت شده در بازار بورس است. درواقع اگر میزان سود شرکت‌‌ها را از فرمول محاسبه شاخص کل حذف کنیم، شاخص قیمت به دست می‌آید. در این شاخص، میزان سود شرکت‌‌ها اهمیتی ندارد و تنها تغییرات قیمتی مهم است. نوع دیگری از شاخص قیمت داریم که به آن شاخص قیمت هم وزن گفته می‌شود و در آن سهم شرکت‌‌های بزرگ و کوچک به یک اندازه درنظر گرفته می‌شود.
14.شاخص آزاد شناور
سهامداران بازار بورس به دو گروه حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شوند. سهامی که در دست سهامداران حقیقی مرتبا خرید و فروش می‌شود را سهام آزاد شناور می‌نامند. سهام شناور همان بخشی از سهام است که به دید کوتاه مدت و نوسانی خریداری می‌شود و به احتمال زیاد در آینده نزدیک معامله می‌شود. محاسبه شاخص آزاد شناور نیز مانند شاخص کل بورس است، با این تفاوت که این شاخص نمایانگر وضعیت سهام شناور شرکت‌‌هاست.
15.شاخص 50 شرکت برتر
در پایان هر دوره 3 ماهه، یک لیستی از شرکت‌‌های برتر ارائه می‌شود که نسبت به شرکت‌‌های دیگر قدرت نقد شوندگی بالاتری داشتند. این شرکت‌‌ها از این جهت دارای اهمیت هستند که میزان شاخص آزاد بالایی دارند و روزانه تعداد زیادی از سهام آنها معامله می‌شود. شاخص این شرکت‌‌ها بر اساس فرمول محاسبه می‌شود و به عنوان شاخص 50 شرکت برتر در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌گیرد.
16.شاخص 30 شرکت بزرگ
هر سه ماه یکبار، 30 شرکت بزرگ که عمدتا 70 درصد از ارزش بورس را به خود اختصاص دادند مشخص می‌شوند و تغییرات ارزش سهام آنها به عنوان “شاخص 30 شرکت بزرگ” به سرمایه گذاران نمایش داده می‌شود. این شرکت‌‌ها سهم بزرگی در تغییر شاخص کل و شاخص قیمت دارند.
17.شاخص بازار اول و دوم
شرکت‌‌هایی که نام آنها در بورس ثبت شده است را می‌توان دو دسته تقسیم کرد. اول، شرکت‌‌هایی که سودآوری، تعداد سهام، سهامدار و شاخص آزاد شناور بیشتری دارند و گروه دوم سایر شرکت‌‌های این بازار را تشکیل می‌دهند. بررسی شاخص این دو بازار به تفکیک شرکت‌‌های بزرگ و کوچک انحام می‌شود. در نهایت، مقایسه این دو شاخص با یکدیگر نشان دهنده این مطلب است که سرمایه گذاری در گروه اول سودآوری بیشتری دارد یا گروه دوم.
18.شاخص صنعت
شرکت‌‌های صنعتی شامل بخش تولید، خودروسازی، مخابرات، فلزات، ساختمان، پتروشیمی و غیره است. در محاسبه شاخص صنعت، قیمت و میزان سوددهی این شرکت‌‌ها به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد. البته تمامی صنعت‌‌های زیر مجموعه را نیز می‌توان به صورت یک به یک مورد بررسی قرار داد. برای مثال می‌توان میزان سوددهی و تغییرات قیمت صنعت خودروسازی و یا پتروشیمی را به صورت جداگانه محاسبه کرد.
19.شاخص واسطه گری‌‌های مالی
این شاخص عملکرد و بازدهی شرکت‌‌های واسطه گر مالی مانند هلدینگ‌‌ها، لیزینگ‌‌ها و سرمایه گذاری‌‌ها را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهد. در ادامه به معرفی دیگر اصطلاحات بازار بورس خواهیم پرداخت.
20.ارزش ذاتی سهام
ارزش ذاتی درواقع همان ارزش واقعی سهام است که با کمک تجزیه و تحلیل شرکت به دست می‌آید. این مقدار با قیمت فعلی سهام متفاوت است و ارزش و اعتباری است که پیش بینی می‌شود سهام در آینده به آن برسد. شناسایی ارزش ذاتی یک سهم و خرید آن در قیمت پایین‌تر یکی از راه‌‌های افزایش سود سرمایه گذاری در بازار بورس است. برای مثال، فرض کنید که قیمت فعلی یک سهم برابر با 100 تومان است، اما سرمایه گذار با تحلیل‌‌هایی که انجام می‌دهد، متوجه می‌شود ارزش ذاتی سهام برابر با 200 تومان است. بنابراین پیش بینی می‌شود در آینده این سهام به ارزش واقعی خود برسد و معامله گر به سود برسد. با معرفی دیگر اصطلاحات بازار بورس با ما همراه باشید.
21.دامنه نوسان
دامنه نوسان یکی از اصطلاحات مخصوص بازار بورس است و در بازارهای مالی دیگر چون فارکس یا ارز دیجیتال کاربردی ندارد. این مفهوم تنها مختص بازار بورس ایران نیست و در تمام بازارهای بورس دنیا از آن استفاده می‌شود. دامنه نوسان درواقع میزان مشخص رشد و افت قیمتی است که یک سهم می‌تواند در طول یک روز داشته باشد. در گذشته این مقدار در بورس ایران 3 درصد بود و در شرایط فعلی به 5 درصد و برای برخی از نمادها به 6 درصد رسیده است. به این معنا که هر سهم در یک روز تنها می‌تواند 5 درصد مثبت یا منفی شود.
اعمال دامنه نوسان باعث می‌شود تا ارزش یک سهم به یکباره دستخوش چندین درصدی نشود و تا حدودی جلوی رانت گرفته شود.
22.حجم معاملات
حجم معاملات به تعداد خرید و فروشی که در یک بازه زمانی روی یک سهم انجام می‌گیرد، اشاره می‌کند. بازه زمانی می‌تواند روزانه، هفتگی، ماهانه و یا سالانه در نظر گرفته شود. حجم معاملات تعیین کننده روند بازار است. به اینصورت که اگر حجم معاملات در روزهای مثبت بیشتر باشد باعث تداوم روند صعودی می‌شود و بالعکس تا زمانی که حجم در روزهای منفی سنگین‌تر است، روند نزولی ادامه خواهد داشت. یکی از زیر مجموعه‌‌های حجم معاملات، حجم مبنا است که در ادامه به معرفی آن می‌پردازیم.
23.حجم مبنا
حجم مبنا یکی دیگر از اصطلاحات بازار بورس است که به حداقل تعداد سهمی گفته می‌شود که یک شرکت در یک روز معاملاتی باید خرید و فروش کند تا قیمت سهم بر اساس دامنه نوسان تغییر کند. این یک قانون کنترلی است که در برابر نوسانات شدید بازار وضع شده است. هدف از تعیین حجم مبنا این است که افراد با سرمایه کم نتوانند قیمت یک سهم را کم یا زیاد کنند. درغیر اینصورت شاهد قیمت‌‌های کاذب و غیر واقعی خواهیم بود.
24.قیمت پایانی
قیمت پایانی یک سهم مبنای شروع قیمت معاملات روز بعد است. این قیمت در بورس حاصل میانگین وزنی قیمت کل معاملات روز است. برای محاسبه آن، تعداد سهم‌‌های معامله شده در هر ترید در قیمت آن ضرب می‌شود و بر تعداد کل سهم‌‌های معامله شده تقسیم می‌شود. البته این محاسبات زمانی درست است که مقدار حجم مبنا پر شده باشد در غیر اینصورت باید از روش‌‌های دیگری برای محاسبه این مقدار استفاده کرد. به طور کلی سرمایه گذاران از قیمت پایانی جهت قیمت گذاری در پیش گشایش سهام‌‌ها استفاده می‌کنند. معمولا قیمت پایانی در مقایسه با قیمت آخرین معامله قرار می‌گیرد.
25.قیمت آخرین معامله
قیمت پایانی و آخرین قیمت معامله لزوما با یکدیگر برابر نیستند. آخرین قیمت معامله، قیمتی است که سهم برای آخرین بار و قبل از بسته شدن بورس، در یک روز معامله شده است. نکته حائز اهمیت این است که اگر قیمت آخرین معامله از قیمت پایانی بالاتر باشد و سرمایه گذار روز بعد در قیمت آخرین معامله سفارش خود را ثبت کند، بعد از باز شدن بورس حتی در صورت صعودی بودن روند ممکن است با ضرر مواجه شود.
26.درآمد هر سهم یا EPS
EPS یکی از پرکاربردترین اصطلاحات بازار بورس است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم روی قیمت سهم اثر می‌گذارد. این مقدار درواقع میزان سودی است که به ازای هر سهم به دست میاید. برای مثال، فرض کنید شرکتی در پایان سال 500 میلیون تومان سود کسب کرده و تعداد سهام‌‌های آن برابر با 10 میلیون سهم است. بنابراین EPS آن برابر با 50=10000000/500000000 است. در ادامه به معرفی انواع EPS خواهیم پرداخت.
27.EPS پیش بینی شده
EPS پیش بینی شده مقدار سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی و منتشر می‌کند. شرکت‌‌های بورسی موظف هستند تا هر ساله یک پیش بینی از بازدهی و عملکرد خود ارائه دهند که بر اساس نظر کارشناسان و عملکرد گذشته شرکت ارزیابی می‌شود. مقدار EPS پیش بینی شده تضمین و قطعیتی ندارد و تنها بر اساس برآوردهای مالی شرکت محاسبه می‌شود. جهت آشنایی با دیگر اصطلاحات بازار بورس با ما همراه باشید.
28.EPS محقق شده یا دنباله دار
این EPS همان درآمدی است که به صورت واقعی محقق شده و بر اساس دوره‌‌های سه ماهه منتشر می‌شود. در محاسبات و تعیین نسبت P به E از این مقدار استفاده می‌شود، زیرا این عدد همان چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده نه آن چیزی که پیش بینی می‌شود.
29.EPS جاری
EPS جاری عددی است که مقدار درآمد سهم را در سال جاری نشان می‌دهد. این EPS نیز در چهار دوره 3 ماهه منتشر می‌شود که ممکن است بخشی از آن سپری شده و بخشی هنوز محقق نشده باشد. بنابراین برای تعیین آن از ارقام واقعی در کنار پیش بینی‌‌های کارشناسان استفاده می‌شود.
30.نسبت P/E
نسبت P/E مخفف Price/EPS است که Price در آن به معنای قیمت و EPS به معنای سود هر سهم است. بنابراین نسبت P/E به معنای نسبت قیمت به درآمد هر سهم است. این نسبت انتظارات سرمایه گذار را از بازدهی آینده سهم نشان می‌دهد. برای مثال، فرض کنید شرکتی 500 تومان قیمت دارد و EPS آن 100 تومان است. بنابراین نسبت P/E در این شرکت برابر با 5 است. به این معنا که سرمایه گذاران انتظار دارند تا به ازای هر یک ریالی سودی که می‌برند باید 5 ریال پرداخت کند.
31.سود نقدی سهام یا DPS
DPS مخفف Divided per share است که بر اساس آن، شرکت درصدی از EPS خود را در پایان سال میان سهامداران تقسیم می‌کند. این مبلغ در پایان سال مالی توسط کارشناسان محاسبه و بین سهامداران تقسیم می‌گردد. البته این میزان به سود شرکت بستگی دارد و به این معنا نیست که تمام شرکت‌‌ها موظف به پرداخت آن هستند. گاهی برخی شرکت‌‌ها در یک سال مالی زیان کرده اند و بر اساس تصمیمات مجمع، اقدامات دیگری انجام می‌دهند. برای محاسبه سود نقدی از فرمول DPS= EPS×DPR استفاده می‌شود که در آن DPR همان نسبت پرداخت سود سهام است. نسبت پرداخت سود سهام نیز نسبت کل سود پرداخت شده در مقایسه با درآمد خالص شرکت است.
32.ارزش خالص دارایی NAV
NAV یکی دیگر از مهم‌ترین اصطلاحات بازار بورس است که ارزش خالص داراییهای یک صندوق یا شرکت را نشان می‌دهد. این اصطلاح بازار بورس را می‌توان یکی از عوامل موثر در ارزیابی ارزش واقعی سهام دانست. برای مثال، اگر NAV یک شرکت یا صندوق سرمایه گذاری 1000 تومان باشد و سهام به قیمت 800 تومان فروخته شود، می‌توان انتظار داشت که این سهام کمتر از ارزش واقعی خود فروخته شده و می‌تواند پتانسیل رشد داشته باشد. برای محاسبه ارزش خالص دارایی یک شرکت باید ارزش کل داراییهای آن شرکت را از بدهی‌‌هایش کم کنیم و بر تعداد سهم‌‌ها تقسیم کنیم.
33.NAV ابطال
این اصطلاح بازار بورس مختص صندوق‌‌های سرمایه گذاری است که بعد از خروج سرمایه گذار از آن، حساب باطل می‌شود. درواقع، به قیمت یک سهم در صندوق‌‌های سرمایه گذاری پس از کسر هزینه‌‌های معاملات و کارمزد، NAV ابطال گفته می‌شود. در این صندوق‌‌ها، زمانی که سرمایه گذار صندوق خود را باطل می‌کند، در نهایت وجه نقد بعد از کسر هزینه کارمزد به سرمایه گذار تحویل داده می‌شود. این مقدار مبنای خالص پرداخت سرمایه به سرمایه گذار می‌باشد که مانند فرایند ابطال حساب در بانک عمل می‌کند. برای محاسبه NAV ابطال باید ارزش خالص فروش داراییهای صندوق را بر تعداد واحدهای صندوق تقسیم کنیم.
34.مجامع بورسی
مجمع شرکت‌‌های بورسی به معنای گردهمایی و گفتگوی تمام مدیران و سهامداران یک شرکت برای تعیین وضعیت است. البته منظور از سهامداران، آن افرادی هستند که مقدار زیادی از سهام شرکت را خریداری کرده اند. اخبار مجامع بورسی می‌تواند اطلاعات مهمی را در اختیار سرمایه گذاران برای پیش بینی روند قیمت سهم بگذارد. سه نوع مجمع بورسی هر ساله برگزار می‌شود که در ادامه به معرفی هر یک خواهیم پرداخت.
35.مجمع عمومی عادی سالانه
این مجمع به منظور ارزیابی صورت‌‌های مالی شرکت، مقدار سود نقدی و رسیدگی به گزارش مدیران تشکیل می‌شود. این مجمع باید حداقل تا 4 ماه بعد از سال مالی برگزار شود و گزارش آن نیز در اختیار دیگر سرمایه گذاران قرار گیرد. مجمع عمومی سالی یکبار تشکیل می‌شود و اهمیت فوق العاده ای در تعیین ارزش سهام دارد.
36.مجمع عمومی فوق العاده
این مجمع همانطور که از نام آن پیداست تنها در شرایط اضطراری تشکیل می‌شود و در مورد مسائل مهمی در آن تصمیم گیری می‌شود. معمولا در این مجمع در مورد مسائلی چون انحلال شرکت، تغییر در قوانین، افزایش سرمایه و غیره گفتگو می‌شود. در مجمع فوق العاده تنها سرمایه گذاران بزرگ حق رای دارند و تصمیمات بر اساس دو سوم آرای سهامداران اتخاذ می‌گردد. در ادامه با اصطلاحات دیگر بازار بورس آشنا خواهیم شد.
37.مجمع عمومی موسس
وظیفه اصلی این مجمع تصویب اساسنامه شرکت، انتصاب اولین مدیران و بازرسان و رسیدگی به گزارش موسسین است. درواقع زمانی که یک شرکت به ثبت رسید، این مجمع برگزار می‌شود تا پست‌‌های مهم شرکت منصوب شوند و بعد از آن سهام‌‌ها در بورس به فروش برسند.
38.تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال یکی دیگر از اصطلاحات بازار بورس است که به معنای پیش بینی قیمت بازار بر اساس مطالعه تاریخچه روند و حجم معاملات می‌باشد. به بیان دیگر، این تحلیل دانش ثبت تاریخچه معاملات و پیش بینی روندهای احتمالی در آینده است. استفاده از تحلیل تکنیکال به معنای تمرکز بر روی رفتارهای بازار بدون توجه به کالا و خدمات است. این تحلیل با کمک ابزاری به نام اندیکاتور انجام می‌شود که معمولا کارگزاری‌‌های بازار بورس در اختیار شما قرار می‌دهند.
39.تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال نوع دیگری از تحلیل است که بر اساس مطالعه اخبار، رویدادها، صورت‌‌های مالی شرکت‌‌ها و غیره ارزش واقعی سهم را ارزیابی می‌کند. درواقع هدف از انجام تحلیلی بنیادی این است که سرمایه گذار قیمت واقعی سهم را کشف کند و بسنجد که سهم پتانسیل رشد دارد یا خیر. با مطالعه تحلیل بنیادی می‌توان همه ابعاد شرکت را بررسی کرد و از وضعیت سودآوری آن مطمئن شد. سایت‌‌های زیادی در این زمینه وجود دارند که اطلاعات مفیدی برای تحلیل فاندامنتال در اختیار معامله گران قرار می‌دهد.
40.سهام بنیادی
سهام بنیادی نیز یکی دیگر از اصطلاحات بازار بورس است و به سهامی گفته می‌شود که از روش تحلیل بنیادی خرید و فروش می‌شود. این سهام ارزنده از طریق تجزیه و تحلیل اقتصاد کشور شناسایی می‌شود و از نظر میزان سودآوری، نسبت سود تقسیمی هر سهم، نسبت P/E، ارزش خاص، منابع تامین مالی و توسعه شرکت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این سهام‌‌ها میزان نقد شوندگی بالایی دارند و با حاشیه سود مناسب در بلند مدت می‌توانند بهترین گزینه‌‌های سرمایه گذاری باشند. بنابراین پیشنهاد می‌شود تا چند سهام بنیادی را حتما در سبد سهام یا پرتفوی خود داشته باشید.
41.پذیره نویسی
پذیره نویسی به معنای تعهد پرداخت و یا تعهد انجام کاری است که در آن فرد متعهد می‌شود تا قسمتی از سرمایه شرکت را تامین کند و در مقابل صاحب مقداری از سهام شرکت شود. به طور کلی این عبارت به معنای خرید اوراق بهادار شرکتی که به سرمایه نیاز دارد و پرداخت وجه کامل بر طبق قرارداد. درواقع در این فرایند، اگر شرکتی قصد شروع فعالیت خاصی را داشته باشد و برای راه اندازی آن نیازمند سرمایه باشد، از پذیره نویسی برای تامین مالی شرکت استفاده می‌کند. معمولا مدت پذیره نویسی بین 30 روز تا 2 ماه است و بازگشایی نماد ممکن است ماه‌‌ها طول بکشد.
42.اندیکاتور
اندیکاتور یا شاخص یکی از مهم‌ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است که با داده‌‌های مهمی چون قیمت، حجم و زمان و ترکیب آن با توابع ریاضی به صورت نمودار رسم می‌شود. این ابزار می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد زمان ورود و خروج به بازار را به معامله گران بدهد تا با اطمینان بیشتری خرید و فروش کنند. البته اندیکاتورها تنها با کمک اطلاعات گذشته به پیش بینی قیمت‌‌ها می‌پردازند و تضمین 100 درصدی برای پیش بینی‌‌ها و احتمالات آنها وجود ندارد.
43.حد سود
یکی دیگر از مهم‌ترین اصطلاحات بازار بورس حد سود نام دارد. حد سود به محدوده ای از قیمت سهام گفته می‌شود که سرمایه گذار بر اساس تحلیل خود، آن محدوده را برای خروج از سهم و ذخیره سود پیش بینی می‌کند. در اکثر معاملات، رشد قیمت پس از مدتی تغییر روند می‌دهد و کاهش پیدا می‌کند. حد سود یک ابزار است که می‌تواند به شما کمک کند تا در نقطه مناسب از بازار خارج شوید. افراد برای تعیین حد سود خود از نمودار تکنیکال استفاده می‌کنند تا جلوی ضرر احتمالی خود را بگیرند و به اندازه معقول سود کنند.
44.حد ضرر
حد ضرر یا Stop loss به معنای میزان ضرری است که برای یک معامله در نظر گرفته می‌شود تا در صورت وقوع آن، سرمایه گذار سهم خود را بفروشد تا متحمل ضررهای بیشتر نشود. این ابزار به معامله گران کمک می‌کند تا سرمایه خود را بهتر مدیریت کنند. استاپ لاس در بازارهای فارکس و یا ارز دیجیتال به صورت خودکار انجام می‌شود. اما در بورس ایران باید توسط خود سرمایه گذار محاسبه و اعمال شود. جهت آشنایی با دیگر اصطلاحات بازار بورس با ما همراه باشید.
45.سطوح حمایت و مقاومت
سطوح حمایت و مقاومت برای خریداران از اهمیت بالایی برخوردار است، چراکه قیمت نسبت به آنها واکنش نشان می‌دهد و روند خود را تغییر می‌دهد. درواقع این سطوح از چند نقطه در کف و سقف تشکیل شده که با اتصال به آنها می‌توان نقاط ورود و خروج به بازار را شناسایی کرد. سطوح حمایت و مقاومت بر اساس روانشناسی بازار و عرضه و تقاضا کار می‌کند. به گونه ای که در نزدیکی تراز حمایت افراد تمایل به خرید و در نزدیکی سطح مقاومت تمایل به فروش سهم خود دارند. قیمت معمولا از سطح حمایت پایین‌تر و از سطح مقاومت بالاتر نمی رود. البته اگر این سطوح بشکند، وارد فاز جدیدی از رشد و یا ریزش می‌شویم.
46.پولبک
پولبک یکی از اصطلاحات تحلیل تکنیکال در بازار بورس است که به بوسه خداحافظی معروف است. در این شرایط، قیمت برای آخرین بار به محدوده ای که در آن بوده برمی‌گردد و آن را لمس می‌کند. برای مثال، فرض کنید که قیمت در مدت طولانی در روند صعودی قرار داشته و بعد از مدتی روندی خلاف جهت آغاز می‌کند. در این حالت تعدادی از سهامداران سهم خود را نمی فروشند و متحمل ضررهای زیادی می‌شوند. اما بازار همیشه بی رحم نیست و گاهی با یک پولبک یه فرصت به سرمایه گذار می‌دهد تا سهام خود را بفروشد.
47.tsetmc
tsetmc وب سایت شرکت مدیران فناوری بورس تهران است که آمار لحظه ای معاملات را در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد. این سایت مرجع مناسبی جهت تحلیل بنیادی یا فاندامنتال است، چراکه تمام اطلاعات اختصاصی، اخبار و رویدادهای نمادهای مختلف را به اشتراک می‌گذارد تا معامله گران بتوانند تصمیمات درستی را در زمان معامله اتخاذ کنند. همچنین، امکان تبادل نظر سرمایه گذاران دیگر نیز در این سایت وجود دارد و می‌توان از تحلیل دیگر کاربران نیز استفاده کرد.
48.کدال
کدال یک سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران بورس و فرابورس کشور ایران است که اطلاعات مهم و کاربردی را در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد. این سایت اطلاعات جامعی در مورد گزارش فعالیت ماهانه شرکت‌‌ها، صورت‌‌های مالی میان دوره ای حسابرسی شده و حسابرسی نشده، صورت‌‌های مالی سالانه، آگهی دعوت مجمع‌‌های عمومی سالیانه و فوق العاده، اعلام تغییرات اعضای هیئت مدیره، آگهی افزایش سرمایه، تقسیم سود نقدی سهام و افشای اطلاعات مهم را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. بنابراین اطلاعات این سایت می‌تواند یکی از مراجع مورد استفاده در تحلیل بنیادی و ارزش گذاری سهم باشد.
49.صف خرید
یکی دیگر از اصطلاحات بازار بورس، صف خرید است که تنها مختص بازار بورس با دامنه نوسان مشخص است. همه می‌دانیم که خرید و فروش در بورس بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا انجام می‌گیرد. در این شرایط، با افزایش فشار خرید شاهد افزایش قیمت در سهام مورد نظر خواهیم بود. صف خرید به این معناست که خریداران سفارش خود را در بالاترین محدوده نوسان ثبت می‌کنند و پشت هم باقی می‌مانند تا فروشندگان سفارش خود را ثبت کنند و خریداران یک به یک آنها را خریداری کنند. ایجاد این صف به دلیل دامنه نوسان است، زیرا امکان بالاتر رفتن قیمت بیش از این محدوده وجود ندارد.
50.صف فروش
حال تصور کنید که بر خلاف صف خرید، حجم سفارش فروش در کف قیمت سهم افزایش یابد. درحالی که تقاضا برای خرید سهم بسیار پایین‌تر از سفارش فروش است. در این شرایط صف فروش بر روی کمترین قیمت روز شکل می‌گیرد و افرادی که قصد فروش دارند باید در صف بمانند تا سرمایه گذاری سهم آنها را بخرد. گاهی این شرایط طولانی می‌شود و سرمایه گذار مجبور است مدت زیادی در صف بماند و سهم خود را با ضرر زیاد بفروشد.
51.نوسان گیری
نوسان گیری به معنای خرید سهم در کف و فروش آن در سقف قیمتی است. این روش یک استراتژی معاملاتی پر ریسک است که در کنار سوددهی بالا می‌تواند همراه با ضررهای جبران ناپذیری باشد. نوسانگیر باید با دانش و تجربه کافی بتواند نقاط ورود و خروج را به درستی تشخیص دهد تا به سود برسد. این نقاط تنها با تحلیل تکنیکال و فاندامنتال قابل شناسایی می‌باشند. نوسان گیری در بازه‌‌های زمانی مختلفی انجام می‌شود. عده ای به نوسانگیری روزانه و کوتاه مدت علاقه دارند و عده ای سهام خود را برای چند روز یا چند هفته نگه می‌دارند که این زمان به استراتژی معاملاتی سرمایه گذاران بستگی دارد.
52.میانگین کم کردن
میانگین کم کردن نیز یکی از استراتژی‌‌های معاملاتی بازار بورس جهت کاهش ضررهای مالی است. این روش در شرایطی که صف فروش اتفاق می‌افتد، توصیه می‌شود. جهت میانگین کم کردن، زمانی که قیمت سهام در روند نزولی قرار دارد، میتوانید مقداری از آن سهم را بخرید تا میانگین قیمت خرید شما کاهش یابد و در زمان شروع روند صعودی سریع‌تر به سود دست یابید. سرمایه گذاران با مدیریت پرتفوی خود از این روش برای تعیین میزان سود و زیان خود استفاده می‌کنند.
53.عرضه اولیه
عرضه اولیه اصطلاحا به سهمی گفته می‌شود که برای اولین بار عرضه و امکان خرید و فروش آن در بورس ایجاد می‌شود. این سهام‌‌ها معمولا از مدت‌‌ها قبل در سایت کدال معرفی می‌شوند و در یک روز و ساعت خاص عرضه می‌شوند که سرمایه گذاران در آن بازه زمانی باید سفارش خود را ثبت کنند. سپس تعداد مشخصی سهام به پرتفوی سرمایه گذاران واریز می‌شود. معمولا این عرضه‌‌های اولیه با سود همراه هستند و برای افراد مبتدی بهترین گزینه سرمایه گذاری می‌باشند. اما باید توجه داشت که به دلیل تعداد کم سهامی که به هر فرد اختصاص می یابد، سود حاصل از آن نیز ناچیز است.
54.افزایش سرمایه
یکی دیگر از اصطلاحات بازار بورس، افزایش سرمایه است. این فرایند یکی از راهکارهای تامین مالی شرکت‌‌هاست که به منظور افزایش ظرفیت تولید، توسعه پروژه‌‌های شرکت و نوسازی ماشین آلات انجام می‌گیرد. لازم به ذکر است که هر گونه تغییر در سرمایه شرکت با رای گیری مجمع انجام می‌پذیرد. با افزایش سرمایه یک شرکت در بورس، عملا قیمت سهام آن شرکت افزایش قابل توجهی خواهد داشت که باعث رضایت سهامداران می‌شود. جهت افزایش سرمایه، شرکت تعدادی سهام به بازار بورس عرضه می‌کند. با عرضه سهام جدید ممکن است قیمت سهام افت داشته باشد که با تخصیص مقداری سهام به سرمایه گذاران قبلی مانع ضرر مالی آنها می‌شوند. روش‌‌های مختلفی برای افزایش سرمایه وجود دارد که از بین آنها می‌توان به افزایش سرمایه از محل سود انباشته، تجدید ارزیابی دارایی‌‌ها، آورده نقدی و روش صرف سهام اشاره کرد.
55.بازار گاوی و خرسی
بازار گاوی یا Bull Market به معنای شرایط مناسب بازار سرمایه و تداوم روند صعودی است. سرمایه گذاران در این بازار می‌توانند به سودهای خوبی دست یابند که در نتیجه آن افراد بیشتری وارد بازار می‌شوند. در این شرایط فروش سهام کمتر صورت می‌گیرد و ارزش سهام روز به روز با افزایش تقاضا و صف خرید بیشتر می‌شود. درمقابل آن بازار خرسی وجود دارد که نشان دهنده رکود و افت بازار است. این افت کاهش چشمگیر ارزش سهام، افزایش صف فروش و ریزش شدید بازار را به دنبال دارد. این شرایط ممکن است بلند مدت باشد و باید سیاست‌‌های کارآمدی جهت رفع آن اتخاذ کرد.
56.توقف نماد
توقف نماد و یا بسته شدن بورس ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. گاهی ممکن است سازمان بورس فعالیت یک نماد را برای ساعاتی در روز و یا چند روز متوالی متوقف کند و آن هم به دلیل شفافیت کامل مالی است. به عنوان مثال، اگر قیمت یک سهم در بازار بورس 4 روز متوالی مثبت باشد و 20 درصد افزایش قیمت داشته باشد، سازمان بورس آن نماد را برای ساعاتی در روز متوقف می‌کند تا علت را جویا شود. همچنین افزایش بی وقفه 50 درصدی سود سهام ممکن است باعث بسته شدن چند روزه نماد مورد نظر شود.
57.صندوق سرمایه گذاری
صندوق‌‌های سرمایه گذاری مبالغ خرد سرمایه گذاران را جمع آوری می‌کنند و سرمایه جمع شده را در حوزه‌‌های مختلف تحت نظارت سازمان بورس سرمایه گذاری می‌کنند. میزان ریسک و بازده این صندوق‌‌ها توسط افراد حرفه ای مدیریت می‌شود تا حداقل ضرر و حداکثر سود را داشته باشد. این صندوق‌‌ها به صورت روزانه سود کم اما تضمینی را به حساب سرمایه گذاران خود واریز می‌کنند و سرمایه گذارانی که دانش کافی در زمینه بورس ندارند می‌توانند از سود تضمینی این صندوق‌‌ها بهره ببرند. از مزیت‌‌های مهم صندوق‌‌های سرمایه گذاری این است که می‌توان با حداقل سرمایه و حتی با 10 هزار تومان هم در این صندوق‌‌ها سرمایه گذاری کرد. در ادامه با انواع این صندوق‌‌های سرمایه گذاری آشنا خواهیم شد.
58.صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
نحوه عملکرد صندوق‌‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت مشابه سپرده‌‌های بلند مدت بانکی است. به این معنا که کاربران سرمایه خود را در اختیار صندوق‌‌ها قرار می‌دهند و هر ماه درآمدی با درصد ثابت را دریافت می‌کنند. تفاوت میان این صندوق‌‌ها و سپرده‌‌های بانکی در این است که سود صندوق‌‌ها به صورت روزانه واریز می‌شود و قابل برداشت است و البته درصد ناچیزی از بانک‌‌ها بیشتر سود می‌دهند. میزان سود این صندوق‌‌ها بدون ریسک است و شاخص منفی سازمان بورس روی آن تاثیری ندارد.
59.صندوق سرمایه گذاری مشترک
صندوق سرمایه گذاری مشترک نوعی نهاد مالی متشکل از چند سهام است که با ایفای نقش واسطه مالی، سرمایه‌گذاری را از حالت مستقیم به غیرمستقیم تبدیل کرده است. این صندوق با تجمیع سرمایه‌‌های خرد، به عنوان یک سرمایه گذار بزرگ‌تر در سهام و یا صندوق‌‌های با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌کنند و یک سبد متشکل از چندین سهام را ایجاد می‌کنند. این صندوق‌‌ها با مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کنند تا سود مناسبی کسب کنند و آن را بین اعضای خود تقسیم کنند. ریسک ورود به این صندوق‌‌ها از خرید سهام‌‌های دیگر کمتر است و در ریزش‌‌های متوالی می‌تواند ارزش سهام خود را تا حدودی حفظ کند.
60.صندوق سرمایه گذاری قابل معامله یا EFT
EFT یا صندوق سرمایه گذاری قابل معامله یکی از رایج‌ترین اصطلاحات بازار بورس است که اهمیت ویژه ای در بین سرمایه گذاران دارد. این صندوق نیز مشابه صندوق سرمایه گذاری مشترک از چندین سهام در یک پرتفوی تشکیل شده است و تنها تفاوت بین این دو در این است که در صندوق سرمایه گذاری مشترک تنها می‌توان سهام را در پایان روز معاملاتی و بعد از محاسبه NAV خرید و فروش کرد، اما صندوق‌‌های EFT این محدودیت را ندارند. از مزایای سرمایه گذاری در صندوق‌‌های EFT می‌توان به نقد شوندگی بالا، سرعت بالا در معامله، ریسک پایین و کاهش زمان تصفیه نسبت به صندوق‌‌های دیگر اشاره کرد.
61.صندوق سرمایه گذاری شاخصی
صندوق سرمایه گذاری شاخص نیز نوعی دیگر از صندوق‌‌های سرمایه گذاری است که که هدف آن نزدیک شدن به یکی از شاخص‌‌های بازار است. این صندوق‌‌ها می‌توانند هر شاخصی را شاخص خود درنظر بگیرند. برای مثال شاخص خودرو، طلا، نفت و غیره. این صندوق‌‌ها سرمایه اعظم خود را در بازارهای شاخص ساز سرمایه گذاری می‌کنند تا فعالیت خود را به شاخص کل نزدیک کنند. به عبارت دیگر، این صندوق‌‌ها سبدی از نمادهای بزرگ که در تعیین شاخص موثر هستند را تهیه کرده و با این کار هزینه سبدگردانی خود را کاهش و مدیریت ریسک را راحت‌تر کرده است.
62.سبدگردانی
معرفی اصطلاحات بازار بورس را با توصیف سبدگردانی به پایان می‌بریم. فعالیت سبدگردانی مشابه صندوق‌‌های سرمایه گذاری است که در آن برخی افراد متخصص و شرکت‌‌ها با تجربه کافی در امر سرمایه گذاری، اقدام به جیدن پرتفوی برای دیگر سرمایه گذاران می‌کنند. این اقدام با مجوز سازمان بورس انجام می‌شود و ریسک سبد سهامی را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. بنابراین شما نیز میتوانید جهت مدیریت بهتر سرمایه خود، سبدگردانی خود را به افراد متخصص و دارای مجوز بسپارید.
برای کسب اطلاعات در خصوص سودده ترین صندوق سرمایه گذاری 1402 میتوانید روی متن زیر کلیک کنید تا اطلاعات کاملی در این باره کسب کنید.
کسب اطلاعات بیشتر در خصوص فعالیت در بازار بورس ایران
همچنین یکی از مباحث بسیار مهم در حوزه بورس، تابلو خوانی و فیلترنویسی است که به شما کمک می‌کند تا سهم‌هایی با پتانسیل رشد بالا را شناسایی و سرمایه گذاری کنید، شما میتوانید برای کسب این مهارت در دوره بورسی ( تابلوخوانی و فیلترنویسی ) گروه مالی اینوستپ شرکت کنید تا بتوانید در بازار بورس به سودمستمر برسید.
افرادی که قصد فعالیت در بازار بورس را دارند، باید ابتدا آموزش ببینند. یکی از اصلی‌ترین بخش‌‌های آموزش، شناخت اصطلاحات بازار بورس است. این اصطلاحات می‌توانند شما را با بخش‌‌های مختلف کارگزاری و نحوه کار با آن آشنا کنند. بنابراین اهمیت آشنایی با این اصطلاحات در زمان آغاز فعالیت در بورس اجتناب ناپذیر است.
متاسفانه برخی افراد بدون آگاهی‌‌های لازم دست به سرمایه گذاری در این بازار پر ریسک می‌رنند و با چیزی جز ضررهای متوالی مواجه نمی شوند. بنابراین بر آن شدیم تا برای علاقه مندان این حوزه مرجع کاملی از این اصطلاحات را فراهم کنیم تا بتوانید با شناخت این مفاهیم موفقیت بیشتری در این بازار کسب کنید.