تشخیص پروژه‌های پانزی، اسکم و کلاهبرداری
اگر در بازار ارزهای دیجیتالی فعالیت داشته‌اید، حتما تاکنون نام پانزی و پروژه‌های آن را شنیده‌اید. در واقع این روش نوعی از کلاهبرداری و بالاکشیدن سرمایه است که توسط افراد کلاهبردار ارائه می‌شود. در واقع در این روش، وعده‌های جذابی به سرمایه‌گذار ارائه می‌شود که در آن سودهای کلانی وجود دارد. با گسترش فضای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، این موضوع بیشتر از قبل خود را نشان می‌دهد. در واقع این روش کلاهبرداری با پروژه‌های پانزی به یکی از رایج‌ترین روش‌ها در نوع خود بدل شده است. کاربران برای تشخیص پروژه‌های پانزی در هنگام ورود به بازارهای مالی جهانی و کسب درآمد از آن، باید راهکارهای ویژه‌ای را در نظر بگیرند.
به عنوان مثال به ویژگی‌های مشخص و یکسان آن‌ها توجه داشته باشیم و بتوانیم طرح‌های درست را از طرح‌های نادرست به خوبی تشخیص دهیم. فراموش نکنید که در این طرح‌ها، به دلیل وعده دادن سودهای کلان، ممکن است افراد زیادی گمراه و وارد چنین پروژه‌های کلاهبرداری شوند. بنابراین بسیار مهم است که بتوانیم به خوبی این پروژه‌ها را تشخیص دهیم.
در این مطلب، می‌خواهیم بررسی کنیم که تشخیص پروژه‌های پانزی از پروژه‌های عادی چگونه است؟ در واقع راهکار مناسب برای وارد نشدن به چنین پروژه‌هایی چیست؟ برای اینکه بیشتر در این زمینه اطلاعات بدست بیاورید، توصیه می‌کنیم همراه ما باشید تا اطلاعاتی کامل و غنی در این زمینه بدست بیاورید و وارد پروژه‌هایی که با چنین روش‌هایی تشکیل می‌شوند، نشوید. روش‌های تشخیص این پروژه‌ها در ادامه مطالب ارائه شده است.
پروژه پانزی چیست؟
پروژه‌های پانزی که از آن تحت عنوان طرح‌های پانزی ( Ponzi Scheme ) نیز یاد می‌شود، ترفند و استراتژی‌هایی است که یک کلاهبردار یا طراح پروژه آن را به افرادی که آگاهی کافی ندارند و می‌خواهند سودآوری مناسبی را کسب کنند، ارائه می‌شود. اصلی‌ترین وعده و هدفی که در چنین پروژه‌هایی وجود دارد، این است که سود نجومی و کلان را هدف خود می‌دانند و بازی با پول و سرمایه افراد، تنها روش درآمدزایی آن‌هاست.
جالب است بدانید در پروژه‌های پانزی، سودآوری در ابتدا به صورت منظم و جذاب ارائه می‌شود تا سرمایه‌گذار راغب به حضور با حجم بیشتری از سرمایه شود. هنگامی که چنین پروژه‌هایی، چنین افرادی را جذب می‌کنند، به یکباره و در هنگامی که شخص سرمایه‌گذار اصلا انتظار ندارد، تمام سرمایه او را بالا کشیده و با سرمایه کلان، راه فرار را در پیش می‌گیرد. بنابراین در چنین حالتی تنها سرمایه‌گذارانی وجود دارد که پول‌های خود را از دست داده‌اند و هیچ روشی برای پیگیری نیز برای آن‌ها وجود ندارد.
در این روش، با پول سرمایه‌گذاران جدید، سود به سرمایه‌گذاران قدیم پرداخت می‌شود و همین موضوع خود می‌تواند روشی برای تبلیغات و بازاریابی برای طرح و پروژه پانزی شود. وقتی که دیگر سرمایه‌گذار جدیدی در بازار وجود ندارد، مالک این طرح تمام سرمایه را جمع‌آوری کرده و اقدام به فرار می‌کند. در واقع ویژگی اصلی چنین پروژه‌هایی، سودآوری جذاب در کنار عدم نیازمندی به احراز هویت و حساب بانکی است.
چرخه فعالیت طرح پانزی
برای تشخیص پروژه‌های پانزی، ابتدا باید چرخه فعالیت آن را بررسی کنیم. این چرخه در 4 گام انجام می‌شود و بر اساس آن، ساز و کار پانزی ادامه پیدا می‌کند.
1- نخستین روش، تبلیغات و بازاریابی است. در این روش، پروژه مورد نظر با تبلیغاتی اغلب کاذب و در شبکه‌های اجتماعی، افراد را جذب سیستم خود می‌کنند. در واقع به دلیل ظهور شبکه‌های مجازی، این روش‌ها بیش از سایر موارد مورد پسند چنین پروژه‌هایی قرار می‌گیرد. بنابراین روش نخست در چنین پروژه‌هایی، این است که با تبلیغات فراوان و جلب توجه کننده، اقدام به جذب سرمایه‌گذاران می‌کنند.
2- در ادامه، روش دوم برای چنین پروژه‌هایی، این است که سود به صورت منظم برای سرمایه‌گذاران واریز می‌شود. در واقع با این روش، این پروژه‌ها می‌خواهند اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کنند و آن‌ها را با حجم بیشتری از سرمایه در ادامه پروژه، ببینند.
3- سومین گام در این چرخه، این است که با جلب اعتماد این دسته از افراد، سرمایه زیادی وارد پروژه می‌شود و بسیاری از این افراد، شاید حتی دوستان و آشنایان خود را نیز به این پروژه دعوت کنند. بنابراین سیر صعودی افزایش سرمایه در این پروژه‌ها باعث می‌شود دارایی مالک پروژه روز به روز افزایش یابد. همچنین سرمایه‌گذار نیز بستر را مناسب می‌بیند و سعی می‌کند با سرمایه‌ای کلان و زیاد، سودآوری مناسبی را برای خود تشکیل دهد.
4- در گام آخر و چهارم، این پروژه به مرحله‌ای می‌رسد که در آن سرمایه‌گذار جدید وارد نمی‌شود. در چنین حالتی، مالک پروژه نمی‌تواند سود مصوب را به سرمایه‌گذار قدیمی خود بدهد. بنابراین پایان راه پروژه فرا می‌رسد و مالک با سرمایه کلانی که بدست آورده است، یک شبه ناپدید می‌شود و سرمایه‌گذاران نیز سرمایه خود را از دست می‌دهند و نمی‌توانند آن را پیگیری و بررسی کنند.
معمولا یک طرح پانزی تا چه مدت فعالیت می‌کند؟
همانطور که پیشتر نیز عنوان کردیم، پایان یک پروژه پانزی هنگامی است که دیگر سرمایه‌گذار جدیدی وارد چرخه نشود. با عدم ورود چنین شخصی، امکان پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قدیمی نیز وجود ندارد و با چنین روندی که در پیش گرفته می‌شود، به زودی باید شاهد پایان عمر یک پروژه پانزی شویم. در کل با بررسی‌های انجام شده و روندهایی که یک پروژه پانزی در پیش می‌گیرد، معمولا پایان عمر این پروژه‌ها بیش از 2 سال نخواهد بود. البته برخی از پروژه‌ها به دلیل استراتژی‌ها و برنامه‌ریزی مناسبی که داشتند، حتی بیش از 10 سال نیز دوام آورده‌اند. در کل به طور میانگین باید 2 سال را برای چنین پروژه‌هایی در نظر بگیریم که ممکن است این زمان دچار کاهش یا افزایش شود.
تشخیص پروژه پانزی به چه صورتی امکان پذیر است؟
برای اینکه بتوانیم در دام چنین پروژه‌هایی قرار نگیریم و سرمایه خود را از دست ندهیم، باید به خوبی چنین پروژه‌هایی را تشخیص و از آن‌ها دور شویم. تفاوت‌هایی میان پروژه‌های پانزی با سایر پروژه‌ها وجود دارد که هر سرمایه‌گذاری باید آن را بررسی نمایند. در ادامه به 5 روش تشخیص پروژه‌های پانزی اشاره‌ای خواهیم داشت.
وعده سودهای نجومی
نخستین خصوصیتی که در اکثر پروژه‌های پانزی قابل مشاهده است، وعده سودهای نجومی و تضمینی است. در چنین پروژه‌هایی، نرخ سودآوری به قدری بالاست که ممکن است حتی شخص با فعالیت خود نیز به آن نرسد. تضمینی بودن چنین سودهایی می‌تواند نخستین نشانه از پانزی بودن آن باشد. به عنوان مثال کسب سود روزانه 5 درصد یا در هفته 20 درصد بسیار مشکوک است و باید به پانزی بودن آن شک کرد. در واقع این موضوع نیز بسیار مهم است که سود تضمینی است. بازارهای مالی همواره با ریسک همراه هستند و هیچ‌گاه تضمین را به شخص ارائه نمی‌کنند. بنابراین تضمینی بودن و نرخ بالای سودآوری، نخستین ویژگی موجود در این پروژه‌ها است.
عدم وجود اطلاعات شفاف
دومین ویژگی که ما را به پانزی بودن یک پروژه بیشتر مشکوک می‌کند، عدم وجود اطلاعات شفافی درباره مالکان یا تیم گرداننده پروژه است. در واقع در پروژه‌های پانزی، مالکان اطلاعاتی از خود، شماره تماس و راه‌های ارتباطی نمی‌گذارند و امکان استفاده از اسامی فیک در چنین حالاتی وجود دارد. در واقع گرداننده‌های این پروژه‌ها، نمی‌خواهند اسم و رسمی از خود بجای بگذارند و در این حالت، از هویت‌های نامشخصی استفاده می‌کنند.
عدم شفافیت روش سودآوری
عدم شفافیت فعالیت‌ها، دیگر ویژگی ثابت در پروژه‌های پانزی است. در این پروژه‌ها، هیچ موردی بیان نمی‌شود که چگونه این سودآوری‌ها بدست می‌آیند و چگونه این مقدار تضمین می‌گردد. به عنوان مثال، برخی از پروژه‌ها عنوان می‌شود از طریق استخراج رمز ارز، سودآوری کسب می‌شود یا برخی دیگر می‌گویند با سرمایه‌گذاری در یک پروژه خاص، سودآوری کسب می‌شود. برای تشخیص پروژه پانزی، می‌توان روش سودآوری را بررسی کرد و در صورت عدم شفافیت در این زمینه، به کلاهبرداری بودن پروژه، شک کرد.
گمراه کردن سرمایه‌گذار
چهارمین عنوان از روش‌های تشخیص پروژه‌های پانزی، این است که به اطلاعات تماس یا آدرس و تاییدیه‌های این شرکت توسط مراجع معتبر رجوع نماییم. این دسته از پروژه‌ها معمولا آدرس یا شماره تماسی برای بررسی نمی‌گذارند و اغلب از چت آنلاین یا ایمیل استفاده می‌کنند. همچنین در این پروژه‌ها، معمولا از تاییدیه‌های فیک و تقلبی استفاده می‌کنند تا سرمایه‌گذار گمراه شده و وارد چنین پروژه‌هایی شود.
همانطور که گفتیم، علاوه بر شماره تماس و آدرس، مجوزهای قانونی نیز می‌تواند دلیل دیگر بر پانزی بودن یک پروژه باشد. در این دسته از پروژه‌ها، معمولا مجوزی وجود ندارد و کلاهبرداران اقدام به ارائه مجوزهای تقلبی برای جلب توجه سرمایه‌گذاران می‌کنند. در این زمینه، مهم است که به خوبی این روش را بررسی کنیم تا در چنین پروژه‌هایی سرمایه‌ی خود را از دست ندهیم.
آیا پروژه‌های پانزی همان کلاهبرداری به شکل هرمی است؟
شاید با مطالعه این مطلب، با خود فکر کرده باشید که طرح‌های پانزی، همان کلاهبرداری به روش هرمی باشد. این دو روش شباهت‌های بسیاری به هم دارند اما در واقع متفاوت از هم بوده و برخی از ویژگی‌ها، آن‌ها را از یکدیگر متمایز کرده است.
در یک طرح هرمی، به افراد این وعده داده می‌شود که با فروش محصولات و دعوت کردن اعضای جدید به سیستم، میتوانید سودهای کلانی را به جیب بزنید. این سیستم معمولا کالاهایی ارائه می‌دهد که از کیفیت نه چندان زیادی برخوردار هستند و اعضای این سیستم باید به سختی اقدام به فروش چنین محصولاتی نمایند. در این روش از کلاهبرداری، سیستم تا زمانی که محصولات خود را به فروش برساند و اعضای جدید وارد شوند، به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
بنابراین در بخش نخست یعنی کارکرد، این دو فعالیت باهم فرق دارند. در کلاهبرداری به روش پانزی، هیچ آثاری از فعالیت مورد نظر نیست و سودآوری بدون ورود یک شخص جدید به عنوان زیرمجموعه امکان‌پذیر است. در پروژه‌های هرمی، باید محصولات فروخته شوند و اعضای جدید به عنوان زیرمجموعه وارد شوند. تفاوت این دو فعالیت در چنین فرآیندی خلاصه می‌شود. همچنین تشابه این دو فرآیند نیز به هنگام ایجاد مشکل در روند سودآوری بوده که مالکان با پول‌های کلان، اقدام به فرار و بالا کشیدن سرمایه می‌کنند.
تشخیص پروژه‌های پانزی در ارزهای دیجیتالی
با افزایش پروژه‌های پانزی، پای این دسته از پروژه‌ها به ارزهای دیجیتالی نیز کشیده شده است. در این حیطه، وجود برخی از پیچیدگی‌ها و سختی‌ها باعث شده است کلاهبرداران به روش‌های راحت‌تری بتوانند این فعالیت را گسترش دهند. به عنوان مثال، به دلیل سختی‌هایی که در راه پیگیری تراکنش‌های ارز دیجیتال وجود دارد، گسترش و فراگیری آن در سطح جهان، امکان ارسال سرمایه به سرعت وجود دارد، پولشویی آسان و… پروژه‌های پانزی در زمینه ارز دیجیتال به شکل فراگیری در حال گسترش هستند.
برای تشخیص پروژه‌های پانزی در ارز دیجیتال، باید به خوبی به روش‌ها و متدی که چنین پروژه‌ها به کار می‌برند، اشراف داشته باشید. یکی از بزرگترین بخش‌هایی که در آن پروژه‌های پانزی اجرا می‌شود، استخراج به صورتی ابری است. در این روش، مالکان ادعا می‌کنند که از طریق استخراج ارز دیجیتال، سودآوری را برای سرمایه‌گذاران ارائه می‌کنند. دیگر روشی که در این طرح‌ها توجیه پذیر است، فروش توکن‌هایی است که ارزش زیادی ندارند. البته این روش به عنوان کلاهبرداری پانزی نیست اما می‌تواند عاملی بر تسریع آن قلمداد شود. به عنوان مثال در این پروژه‌ها عنوان می‌شود در صورت خرید این توکن، میتوانید مقداری توکن از ارز دیجیتال دیگری دریافت نمایید. ایردراپ، دیگر حالتی است که پروژه‌های پانزی در قالب آن خود را نمایش می‌دهند. با مطالعه مقاله نحوه شرکت در ایردراپ کوین مارکت کپ میتوانید ایدراپ‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری را پیدا کنید.
جمع بندی نهایی
همانطور که مطالعه کردید در این مقاله به بررسی تشخیص پروژه‌های پانزی پرداختیم و در آن مطالب مهمی را ارائه کردیم. فراموش نکنید که شناخت این پروژه‌ها می‌تواند بسیار مهم و حیاتی باشد؛ زیرا این موضوع به طور مستقیم به سرمایه شخص مربوط می‌شود و با عدم شناسایی به موقع این روش‌ها، خطر از دست دادن سرمایه بیشتر از هر زمانی به شخص نزدیک است. بنابراین توصیه می‌کنیم به خوبی اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید و با رجوع به سایت‌های تشخیص‌دهنده این پروژه‌ها، از آن‌ها دوری نمایید.
در انتهای مطلب تشخیص پروژه‌های پانزی، امیدواریم کیفیت این مطالب بالا بوده و اطلاعات مفید و ارزشمندی از این مطالب کسب کرده باشید. شما میتوانید سایر مطالب موجود را بررسی و با مطالعه آن، اطلاعات خود را در زمینه بازارهای مالی، افزایش دهید.