تیپرینگ چیست؟ چه تاثیری بر بازارهای مالی دارد؟
بازارهای مالی مفاهیم و اصطلاحات گسترده‌ای دارند که شناخت آن‌ها به افراد در درک درستی از مفاهیم مرتبط با امور مالی و اقتصادی کمک به سزایی می‌کند. در تمام زمان‌هایی که کشورها با مشکلات و مسائل اقصادی همچون رکود، بیکاری، تورم و کمبود تولید دست و پنجه نرم می‌کنند؛ دولت‌ها سیاستهایی را اتخاذ می‌کنند که بتوانند این مسائل را به طور موقت بهبود بخشند. در واقع در پاسخ به این سوال که تیپرینگ چیست می‌توان گفت یکی از سیاست‌های مهم مالی مبتنی بر کاهش مقدار پول از پیش وارد شده در بازار و در دست مردم است که جهت کنترل مسائل اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرد. این روش را می‌توان عاملی جهت تغییرات آهسته در بخش اقتصادی دانست که فشار اقتصادی وارد شده بر مردم را قابل تحمل می‌سازد.
در ادامه با ما همراه باشید تا این مبحث شیرین را بیشتر و تخصصی‌تر مورد بررسی قرار دهیم.
تعریف تیپرینگ Tapering
برای اینکه بدانیم تیپرینگ چیست؟ ابتدا باید اطلاعاتی در رابطه با سیاست‌های انبساطی داشته باشیم؛ چرا که تیپرینگ در واقع نوعی اصلاح سیاست‌های انبساطی بانک مرکزی است که با هدف تحریک اقتصادی ایجاد می‌گردد. پس ابتدا بهتر است سیاست انبساطی را بررسی کنیم.
سیاست پولی انبساطی
در این نوع سیاست اقتصادی دولت اقداماتی همچون تزریق پول به بازار و کاهش نرخ بهره را در پیش میگیرد تا بتواند به اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی کمک کند که در واقع نقدینگی را در سطح جامعه افزایش دهد. در سیاست پولی انبساطی دولت هزینه‌ها را بالا برده و با گران کردن مواد مصرفی جامعه، سبب افزایش تقاضای خرید آن‌ها می‌شود. بدین ترتیب چرخه تولید در کارخانجات و مراکز تولیدی رونق یافته و از میزان بیکاری در جامعه می‌کاهد.
تیپرینگ
حال که با سیاست پولی انبساطی آشنا شدیم، بهتر می‌توانیم درک کنیم که تیپرینگ چیست. با ایجاد بحران اقتصادی در یک کشور بانک مرکزی وارد عرصه شده و با سیاست‌گذاری‌های مالی مانند تزریق مستقیم پول به بازار سعی در ایجاد رونق اقتصادی بیشتر خواهد داشت. تسهیل سیاست انبساطی با کاهش نرخ بهره در کنار خرید مستقیم اوراق قرضه خزانه‌داری و شرکتی از دیگر اقداماتی است که انجام می‌شود. به دنبال آن برای اینکه از تورم جلوگیری شود، بانک مرکزی مستلزم کاهش سیاست‌های انبساطی خواهد بود تا پولی که وارد بازار کرده را جمع‌آوری نماید که به آن تیپرینگ گفته می‌شود.
از آنجا که واژه تیپرینگ به معنای کاستن است در دنیای اقتصاد کاهش حجم سیاست انبساط پولی را به این نام می‌شناسند. هر چند که سیاست انبساطی به صورت آنی و سریع انجام میگیرد اما در دراز مدت می‌تواند تاثیرات مخربی بر اقتصاد داشته باشد. از این رو تیپرینگ را به صورت کاملا تدریجی اجرا می‌کنند تا پول به همان سرعتی که وارد شده از بازار خارج نشود که سبب ایجاد اثرات منفی بر جامعه نگردد.
ارتباط بحران اقتصادی با تیپرینگ
بحران اقتصادی مسائل مختلفی را با خود به همراه دارد که از جمله آن می‌توان افزایش بیکاری، کاهش درآمد مردم در جامعه و رفتن اقتصاد به سوی رکود را نام برد. در این شرایط مسئولین اقتصادی کشور و بانکداری‌ها تلاش در حل این مشکل و بحران خواهند داشت و با استفاده از سیاست‌های مختلف مالی و برخی ابزارها به مهار کردن آن می‌پردازند. این راه‌ها را با نام سیاست‌های انبساطی می‌شناسیم که سبب می‌شوند دارایی‌های بیشتری از سوی بانک مرکزی خریداری شده و پول وارد بازار گردد.
پول بیشتر مردم را به چرخه اقتصاد باز می‌گرداند و به حفظ شغل و فعالیت اقتصادی آن‌ها کمک می‌کند. از سوی دیگر به دلیل افزایش میزان پول در بازار ارزش آن کاهش یافته و به بالا رفتن میزان تورم منجر می‌شود. بر همین اساس دولت‌ها سعی می‌کنند با اتمام دوران بحران اقتصادی، این سیاست‌ها را متوقف نمایند تا از ایجاد تورم جلوگیری کنند. سپس از سیاست‌های تیپرینگ بهره می‌گیرند تا پول اضافی موجود در بازار جمع گردد.
تفاوت سیاست‌های انقباضی و تیپرینگ
به صورت کلی سیاست‌های پولی انقباضی و تیپرینگ در نگاه اول بسیار شبیه به هم خواهند بود و در بسیاری از مواقع این دو را به جای یکدیگر به کار می‌برند. با اینکه این دو عبارت شباهت معنایی بسیار زیادی به هم دارند اما در واقع تفاوت‌هایی نیز در بین آن‌ها دیده می‌شود. در تعریف سیاست پولی انقباضی می‌توان آن را نوعی سیاست مالی برشمرد که به منظور کاهش حجم منابع مالی در گردش اجرا می‌شود.
در زمان‌هایی که تورم ناشی از چاپ و تزریق پول به بازار به شدت افزایش می‌یابد و جامعه را در بر میگیرد؛ دولت تلاش می‌کند تا با استفاده از سیاست پولی انقباضی آن را تحت کنترل خود درآورد. گاها این سیاست با افزایش نرخ بهره و کاهش نقدینگی در گردش اجرا می‌گردد که در نتیجه آن تورم رو به نزول می‌رود.
حال که با سیاست انقباضی و مفهوم آن آشنا شدیم و از طرفی می‌دانیم که تیپرینگ چیست پس می‌توان در تفاوت این دو مفهوم اینگونه بیان کرد که تیپرینگ سیاست‌های انبساطی را برمی‌گرداند. البته ناگفته نماند که تیپرینگ را می‌توان به صورت همزمان با سیاست پولی انبساطی اما به طور محدود اجرا کرد تا زمانی که به رکود اقتصادی افت قیمت در بازارهای مالی ختم نشود.
چگونگی تاثیر تیپرینگ بر بازار ارزهای دیجیتال
به طور کلی می‌توان گفت که بهترین زمان جهت خرید ارزهای دیجیتال زمانی است که دولت اجرای سیاست پولی انبساطی را آغاز کرده است؛ چرا که در این زمان پول در حال تزریق شدن به بازارهای مالی است و رشد خوبی نصیب این بازارها می‌گردد اما این وضعیت تنها تا قبل از اجرای تیپرینگ مناسب خواهد بود. تمام افرادی که می‌دانند تیپرینگ چیست این قضیه را در نظر می‌گیرند که افزایش بهره بانکی و کاهش دسترسی به پول به ریزش بازار ارزهای دیجیتال منتهی می‌شوند.
با اجرای تیپرینگ کسب و کارها و صنعت رشد کرده و سرمایه‌داران تلاش می‌کنند تا سرمایه خود را از بازار پرریسک کریپتو کارنسی خارج نموده و در بازارهای باثبات‌تری سرمایه‌گذاری کنند. البته نمی‌توان گفت که همیشه در همچین مواقعی بازار به یکباره سقوط و ریزش می‌کند و در برخی مواقع بر اساس دلیل بحران اقتصادی سیاست‌های تیپرینگ به صورت پله‌ای اجرا می‌شوند.
مفهوم تیپرینگ چیست مبحثی است که در بازارهای مالی می‌تواند واکنش تند بازار را به دنبال کاهش برنامه‌های QE داشته باشد. بدین ترتیب که میزان خرید دارایی‌ها از طرف بانک مرکزی کاهش می‌یابد و در پی ترس از کاهش نقدینگی، سرمایه‌گذاران دچار ترس از فروپاشی بازار جهانی می‌گردند. به طور کلی می‌توان گفت که تیپرینگ به ریزش قیمت ارزهای دیجیتال منجر خواهد شد و نمی‌توان تاثیرات آن را بر بازارهای مالی از جمله بازار کریپتو کارنسی نادیده گرفت.
گروه مالی اینوستپ محتوایی تحت عنوان سرمایه گذاری در بازارهای مالی جهانی را نیز منتشر کرده است که می‌تواندمطالعه آن برای شما مفید باشد.
تاثیر تیپرینگ بر بازار سهام
اگر بخواهیم مفهوم تیپرینگ را در یک جمله بیان کنیم می‌توان اینگونه گفت که جمع‌آوری پول از سطح جامعه با هدف جلوگیری از رشد تورم و همینطور منفعل نشدن اقتصاد کشور را تیپرینگ می‌نامند. تزریق پول به جامعه در زمان رخ دادن بحران‌های اقتصادی به طور همیشگی امکان‌پذیر نمی‌باشد و در بلند مدت می‌تواند سبب وارد شدن خسارات و آسیب‌هایی جدی به اقتصاد کشور گردد. به عنوان مثال در صورتی که پس از اجرای سیاست انبساطی حق بیمه یک کارمند با حقوق ماهیانه او فرق چندانی نداشته باشد می‌تواند به استعفای او و در نتیجه افزایش نرخ تورم در جامعه منجر شود.
دولت و بانک مرکزی باید بتوانند با استفاده از سیاست تیپرینگ به تدریج حجم سرمایه و نقدینگی را در جامعه کاهش دهند. این روند توان مالی مردم را کاهش داده و افراد را از سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی منصرف می‌کند. به عبارت دیگر معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازارهای مالی همچون سهام، با کمبود پول و سرمایه برای ورود به بازار مواجه می‌شوند و روند رو به رشد بازار سهام افت می‌کند. بر همین اساس می‌توان نتیجه گرفت که تیپرینگ بر بازار سهام تاثیری منفی خواهد گذاشت.
زمان و تاریخ اجرای تیپرینگ
اجرای تیپرینگ به سیاست‌های پولی بستگی دارد که دولت‌ها تصمیم آن را می‌گیرند و احتمال تغییر یافتن این سیاست‌ها با کنار رفتن یک دولت و روی کار آمدن دولت بعد از آن وجود دارد. بر همین اساس نمی‌توان تاریخی را برای انجام تیپرینگ معین کرد. توجه داشته باشید که علاوه بر دولت تصمیمات بانک مرکزی نیز می‌تواند تاریخ انجام این سیاست مالی را تحت تاثیر قرار دهد.
به طور کلی اگر بخواهیم تاریخی را برای اجرای تیپرینگ بیان کنیم با توجه به اینکه می‌دانیم تیپرینگ چیست می‌توان گفت زمانی که یک دوره سیاست پولی انبساطی اتفاق افتاد پس از آن اجرای سیاست تیپرینگ روی کار می‌آید. به عبارت دیگر شروع تیپرینگ می‌تواند همراه با افزایش مالیات و نرخ بهره و تمام اقداماتی باشد که در جهت جمع آوری نقدینگی از سطح جامعه اعمال می‌گردد.
بانک‌های مرکزی از سیاست پولی انبساطی برای تحریک اقتصاد در یک کشور استفاده می‌کنند که البته قرار نیست دائمی باشد. پس از به دست آوردن نتایج مطلوب به مرور این سیاست‌های اعمال شده باید لغو گردند. در این بین اگر این عملیات به سرعت اتفاق بیفتد اقتصاد را وارد یک رکود شدید می‌کند و از سوی دیگر اگر محرک‌های اقتصادی کاهش پیدا نکنند تورم افزایش می‌یابد. پس تیپرینگ را می‌توان دوره‌ای دانست که پس از اجرا شدن محرک اقتصادی و پیش از حرکت رو به رشد تورم اعمال می‌گردد.
نمونه‌ای از تیپرینگ
جهت درک بهتر تیپرینگ آن را با یک مثال شرح می‌دهیم. در ماه می 2013 برای اولین بار این سیاست ابداع و توسط فدرال رزرو ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفت. فدرال رزرو با استفاده از این سیاست در صدد کاهش برنامه سیاست مالی انبساطی که پس از سقوط مالی سال 2008 اجرا شده بود برآمد. هدف از انجام این کار تحریک اقتصاد با خرید اوراق قرضه با سررسید بلند مدت و اوراق بهادار با پشتوانه مسکن و تشویق مردم برای گرفتن وام بانکی بود.
به دنبال این تصمیم مردم راحت‌تر وام گرفته و کسب و کارها از لحاظ تامین مالی قوی‌تر شدند. پس از مدتی مشخص شد که این روند با افزایش نرخ تورم همراه است. پس تصمیم گرفته شد که هر ماه دارایی‌های کمتری توسط فدرال خریداری شود که با اعلام آن موجی از نگرانی‌ها در بازارهای مالی تولید شد.
از آنجا که انتظار می‌رفت کاهش سیاست پولی انبساطی تاثیری مخرب بر سهام و اوراق بهادار داشته باشد، با اعلام تصمیم کاهشی به سرعت بازارهای مالی فرو ریخته و دچار نوسانات شدیدی شدند. هر چند که پس از مدت کوتاهی این روند جای خود را به ثبات قیمتی داد و پس از آن تیپرینگ نگرانی و ترس کمتری برای سرمایه گذاران ایجاد می‌کند اما هنوز هم تاثیرات آن بر مردم و این بازارها غیرقابل انکار است.
تبعات اجرایی شدن سیاست تیپرینگ بر روی بازارهای مالی
با توجه به اینکه مفهوم تیپرینگ چیست و همچنین شباهت عملکرد آن به سیاست پولی انقباضی، می‌دانیم که پس از بهبود شرایط اقتصادی اعمال می‌شود. به دنبال آن پول واحد آن کشور به دلیل کاهش نقدینگی ارزش بیشتری پیدا می‌کند. به عنوان مثال در ایالات متحده از ماه نوامبر 2021 اجرای سیاست تیپرینگ آغاز شده که این امر دلار را قدرتمندتر از قبل کرده است. بر همین اساس کامودیتی‌هایی که با دلار قیمت‌گذاری می‌شوند از نظر سایر کشورهای متقاضی قیمت بالایی دارند. در نتیجه این گرانی میزان متقاضیان کامودیتی‌ها کاهش یافته و قیمت آن‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
امکان تحقق تیپرینگ در واقعیت
با وجود اینکه اعمال کردن سیاست تیپرینگ در جهت پیشگیری از ایجاد و پیش روی تورم و قیمت‌های حبابی و غیرواقعی دارایی‌ها امری مهم و ضروری است، بانک‌های مرکزی نسبت به این سیاست پایبند نیستند. در زمان مواجه شدن با بحران‌های مختلف اقتصادی، پیش از اینکه سیاست‌های پولی انبساطی اجرا شوند، بانک‌های مرکزی اعمال تیپرینگ را پس از بحران تضمین می‌کنند.
با این حال تجربه ثابت کرده است که در نهایت تمایلی نسبت به اجرای این سیاست در بانک‌های مرکزی دیده نمی‌شود یا توانایی انجام آن توسط این بانک‌ها وجود ندارد. این مسئله باعث می‌شود تا همواره شاهد تاثیرات منفی سیاست‌های انبساطی بر اقتصاد کشورهای مختلف باشیم.
جمع بندی
در این مقاله به موضوع تیپرینگ و سیاست‌های آن اشاره کردیم و شما را با سیاسات‌های پولی انبساطی و انقباضی آشنا کردیم. تورم و ارتباط آن با بازار کسب و کار موضوعی است که امروزه به آن بیشتر پرداخته می‌شود. برای مقابله با تورم، بانک مرکزی سیاستهایی را در نظر میگیرد.
در پایان امیدوارم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد. برای مطالعه و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص بازارهای مالی، می‌توانید به مقالات سایت اینوستپ مراجعه کنید.