واگرایی زمانی چیست؟ چه نقشی در تحلیل بازار دارد؟

در بازار سرمایه برای بررسی وضعیت انواع سهام و قیمت آن‌ها باید با استفاده از تحلیل تکنیکال و ابزارهای آن برای تحلیل و بررسی موقعیت مختلف انواع سهام و ارز در بازار سرمایه استفاده کرد. چرا که استفاده از تحلیل تکنیکال و داده‌های آن از قدرتمندترین ابزار برای ورود و خروج در معاملات بازار سرمایه هستند. در بین انواع مفاهیم و ابزار مورد استفاده در تحلیل تکنیکال، واگرایی زمانی است، که یکی از مهم‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین مفاهیم برای تحلیل داده‌ها می‌باشد، به طوری که بسیاری از افراد بر اساس واگرایی زمانی اقدام به خرید و یا فروش سهام خود می‌کنند. طی این مقاله به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که واگرایی زمانی چیست و چه تاثیری در تشخیص روند قیمت می‌تواند داشته باشد.

هدف اصلی واگرایی زمانی پیدا کردن آخرین حرکت اصلاحی قیمت از نظر زمان است، به طور صحیح‌تر واگرایی زمانی تضاد حرکتی بین قیمت و زمان را بررسی و مورد توجه قرار می‌دهد. در واگرایی زمانی کاهش قیمت سهام را نسبت به حرکت قبلی خود در حرکت اصلاحی نشان می‌دهد.

مفهوم واگرایی در بازارهای معاملاتی

واگرایی هنگامی رخ می‌دهد که حرکت قیمت یک دارایی در دو یا چند منبع داده (مانند نمودار قیمت و نمودار یک اندیکاتور) تفاوت داشته باشد. برای مثال زمانی‌که قیمت در نمودار نسبت به کندل قبلی سقف بالاتری زده، اما روی اندیکاتور کف پایین‌تری ثبت کرده، در واقع واگرایی رخ داده است. عدم هماهنگی میان قیمت و اندیکاتور، به‌گونه‌ای این سیگنال را به تریدر می‌دهد که اتفاق مهمی در حال رخ دادن است؛ یعنی در مثال ذکر شده یا اینکه تکانه‌ی قیمتی جواب داده و روند مثبت ادامه‌دار است و یا اینکه قیمت در حال برگشت است.

به‌طور کلی واگرایی در اندیکاتورهای نوسانی نظیر RSI، CCI و MACD رخ می‌دهد، اما در اندیکاتورهای حجمی نیز شاهد آن هستیم. فقط در نظر داشته باشید که واگرایی به خودی خود، به عنوان سیگنال برای ورود به بازار محسوب نمی‌شود و بایستی‌که به عنوان تایید سیگنال در ترکیب با سایر مفاهیم و ابزارها استفاده شود.

واگرایی زمانی به چه معناست؟

تعاریفی که در مورد مفهوم واگرایی ارائه کردیم، به اختلاف حرکت قیمت و اندیکاتور مربوط می‌شوند. اما برای اینکه تعریف کنیم که واگرایی زمانی چیست، باید این را در نظر بگیرید که در واگرایی زمانی، بحث اندیکاتور مطرح نیست و برای تشخیص واگرایی زمانی، معامله‌گر باید حرکت قیمت را نسبت به زمان تحت نظر قرار ‌دهد. واگرایی زمانی را می‌توان این‌گونه تعریف کرد که قیمت نسبت به حرکت قبلی برای اصلاح از خود ضعف نشان داده است.

واگرایی زمانی (TD) یکی از مفاهیم تحلیل تکنیکال است که تمرکز آن بر روی تراز مالی و تعداد کندل‌ها است. در واگرایی زمانی تضاد رفتاری میان زمان و قیمت بررسی می‌شود؛ در واقع واگرایی زمانی ضعف قیمت در حرکت اصلاحی را نسبت به حرکت قبلی نمایش می‌دهد. واگرایی زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت یک دارایی در جهتی مخالف با یک اندیکاتور تکنیکال نظیر یک اوسیلاتور حرکت می‌کند یا اینکه حرکتی برخلاف سایر داده‌های دریافتی دارد. واگرایی در واقع هشدار دهنده‌ی این است که روند قیمتی فعلی ممکن است تضعیف شود و حتی در برخی موارد نیز امکان تغییر جهت قیمت وجود دارد؛ اما در واگرایی زمانی بازار معمولا تمایل چندانی به تغییر روند و چرخش نخواهد داشت.

نقش واگرایی زمانی در تحلیل بازار

واگرایی زمانی ابزار و داده‌ای است که به وسیله آن می‌توان حرکات اساسی قیمت یک سهم و دارایی را مورد بررسی قرار داد. با استفاده از واگرایی زمانی معامله گران این قابلیت و قدرت را برای خود به وجود می‌آورند که از ابزارهایی مانند اندیکاتور آر اس آی برای بررسی روند قیمت دارایی و سهام خود استفاده کنند. زمانی که سهام و دارایی با افزایش قیمت روبرو شود در حالت  آر اس آی نیز به حداکثر قیمت خود می‌رسند. اما در صورتی که در حالت عادی روند صعودی ضعیف باشد و یا به اصطلاح واگرایی منفی رخ دهد. معامله‌گران می‌توانند با استفاده از این واگرایی، حد ضرر برای خود تعیین کنند و یا اینکه از موقعیت و معامله خارج شوند. واگرایی‌ها یکی از انواع بهترین روش تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی هستند.

نمودار قیمت چیست؟

اولین چیزی که در بازارهای مالی مانند فارکس و بورس با آن مواجه خواهید شد، نمودار قیمت یا چارت است. این نمودار تغییرات سهام یا ارز را از لحاظ قیمتی به شما نشان خواهد داد، که بر اساس این نمودار امکان پیاده سازی استراتژی مورد نظر خود را خواهید داشت. نمودار قیمت سهام ممکن است در حالت نزولی، صعودی و یا خنثی قرار بگیرد بنابراین ابتدا باید تشخیص داد که روند بازار چگونه خواهد بود. در مبحث واگرایی زمانی چیست؟ نکته مورد نظر این است که حرکت‌های خنثی کاربردی در واگرایی زمانی ندارند. بنابراین در واگرایی زمانی مهم‌ترین نکته، روند صعودی و نزولی سهم و ارز در بازار است.

مجموعه اینوستپ برای کمک به بهبود تشخیص واگرایی‌ها در بازار پک مثال های واگرایی RD و HD ارائه کرده است تا دید خوبی پیدا کنید و نمونه‌های موجود در بازار را بهتر تشخیص دهید.

انواع واگرایی زمانی

تا اینجای کار توضیح دادیم که واگرایی زمانی چیست؛ اما واگرایی زمانی خود دارای انواع مختلفی است که هر کدام از این‌ها برای موقعیت و زمان مشخصی در تحلیل بازار و روند قیمت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه با انواع واگرایی زمانی آشنا خواهیم شد و به‌صورت کامل در مورد آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

واگرایی زمانی معمولی یا RTD

به صورت کلی واگرایی زمانی در بازار هنگامی به وجود می‌آید که روند بازار اصلاحی باشد، اما واگرایی زمانی معمولی، زمانی در بازار اتفاق می‌افتد که تعداد کندل ها اصلاحی از کندل های قبلی خود بیشتر باشد. در این شرایط می‌توان پیش بینی کرد که حرکت قبلی ادامه دار بوده و دچار چرخش روند در بازار نمی‌شود، حرکت و رفتار واگرایی زمانی معمولی مانند الگوهای ادامه‌دهنده است، در این زمان باید به دنبال یک الگوی مناسب برای ورود به معامله بود و یافتن نقطه ورود از اهمیت بسیار بالایی در این زمان برخوردار است.

واگرایی زمانی هوشمند یا STD

در این نوع از واگرایی زمانی تعداد کندل های اصلاحی از تعداد کندل های قبلی کمتر خواهد بود. در واگرایی زمانی هوشمند درصد اصلاح زمانی از درصد اصلاح قیمتی بیشتر است، که در این حالت قدرت معامله‌گران از قدرت بازار در حرکت اصلاحی بیشتر می‌باشد، در این شرایط نیز انتظار ادامه روند اصلی قبل وجود دارد.

اگر بخواهیم به طور ساده‌تر واگرایی هوشمند را بیان کنیم باید اینگونه گفت، که در واگرایی هوشمند و اصلاح قیمتی آن، معامله گران در زمان بیشتری نسبت به حرکت قبلی مسافت کمتری را طی می‌کنند.

تشکیل واگرایی را چطور تایید کنیم؟

اگر هم بدانید که واگرایی زمانی چیست، برای این‌که بتوان از دریافت سیگنال‌های غلط از واگرایی، پرهیز کرد و به کسب سود از معاملات دست یافت، باید از تکنیک‌های مختلفی استفاده کرد:

• تنها سیگنال‌های واگرایی که در جهت روندهای بلندمدت یا رنج بازار اتفاق می‌افتند را مدنظر قرار دهید. به‌ عنوان مثال در یک بازار نزولی، صرفا سیگنال‌های نزولی را تحت نظر بگیرید و در بازار صعودی نیز صرفا به سیگنال‌های صعودی توجه داشته باشید.
• برای اقدام به خرید و فروش، همواره تا بسته ‌شدن کندل تایید واگرایی صبر کنید. در واقع اندیکاتور با توجه به وضعیت فعلی کندل سیگنال می‌دهد؛ به این معنا که اگر کندل به یکباره تغییر کند و به نحو دیگری بسته شود، این تغییر رویه سیگنال معاملاتی را نیز تغییر خواهد داد.
• از مفاهیم دیگر نظیر سطوح مقاومت و حمایت، نقاط محوری و الگوهای پرایس اکشن، جهت تأیید سیگنال واگرایی زمانی استفاده نمایید.

چگونه می‌توان از واگرایی زمانی در معامله استفاده کرد؟

در بازارهای سرمایه برای سودآوری هر معامله‌گر باید از ابزارهای تحلیل موجود در بازار برای گرفتن بهترین تصمیم در مورد خرید یا فروش سهام خود استفاده کند. به همین منظور معامله‌گران با استفاده از واگرایی زمانی فرصت این را پیدا می‌کنند، تا نقطه ورود یا خروج دارایی خود را در یک‌زمان مشخص تعیین کنند، استفاده و درک دقیق این واگرایی زمانی برای رسیدن به یک معامله موفق  از مهم‌ترین نکات در این زمینه است.

هنگامی که معیارهای واگرایی، افزایش قدرت خرید را نشان دهند، زمانی است که تمایل به خرید در بازار افزایش می‌یابد و هنگامی که معیارهای واگرایی افزایش قدرت فروشندگان را نشان دهد، تمایل به فروش سهام در بازار بیشتر است. در واگرایی زمانی باید از زمان فیبوناچی استفاده کرد تا در طول زمان معامله‌گران قوی شناسایی شوند، به طور کلی نوسانات و حرکت بازار در حین واگرایی آن‌قدر زیاد است که فرصت خرید، فروش و یا نگهداری سهام با استفاده از استدلال منطقی وجود دارد.

روش خرید با استفاده از واگرایی زمانی معمولی مثبت

در بازار سرمایه داشتن یک استراتژی معاملاتی از مهم‌ترین اقدامات اولیه است، استراتژی معاملاتی به معامله‌گر کمک می‌کند یک مسیر و هدف مشخص را برای خرید و فروش دارایی خود تعیین کنند. در صورتی که معامله‌گر استراتژی مشخصی را در معاملات خود دنبال کند، تجارت چالش و سردرگمی‌های زیادی در معاملات خود خواهد شد.

روند واگرایی زمانی معمولی مثبت این‌گونه است که زمانی که قیمت سمت پایین در نمودار حرکت کند، نمودار اندیکاتور شیب مثبتی را نشان خواهد داد.بنابراین می‌توان تحلیل کرد، که احتمال بسیار بالایی وجود دارد که در حرکت بعدی نمودار سهام پس از عبور از روند اصلاحی در روند صعودی خود قرار گیرد. در واگرایی مثبت زمانی‌که نمودار از یک اقدام مثبت حمایت نشان دهد، زمان خوبی برای ورود به خرید است. در این نوع واگرایی بهترین استراتژی معاملاتی تعیین نقطه ورود خرید در انتهای فرایند اصلاحی و تعیین نقطه خروج در انتهای روند صعودی قیمت است.

غالباً واگرایی مثبت بین دو طبقه در هنگام یک روند نزولی مشاهده می‌شود که در انتهای فرایند اصلاح سیگنال مثبت برای ورود به نقطه خرید صادر می‌شود، تا حداکثر سود را در حرکت برای معامله‌گر ایجاد کند. هنگامی که کف سهام در روند نزولی مشخص شود بعد از چند کندل مثبت انتظار روند صعودی را می‌توان برای نمودار داشت و نقطه ورود به خرید را مشخص کرد.

روش خرید با استفاده از واگرایی زمانی مخفی مثبت

در هنگام واگرایی زمانی مخفی مثبت نیز داشتن یک استراتژی معاملاتی مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. هنگامی واگرایی مخفی مثبت در حرکت نمودار زمانی اتفاق می‌افتد که در نمودار قیمت دو کف ایجاد شود. به این صورت که خط به وجود آمده از این دو طبقه شیب رو به بالا را داشته باشد، و اندیکاتور شیب منفی را هم در این مدت نشان دهد. زمانی که طبقه دوم نمودار قیمت از طبقه اول بالاتر برود احتمال آنکه نمودار قیمت در روند صعودی قرار گیرد بسیار زیاد است.

پس هنگامی که در طبقه دوم فشار فروش ضعیف شود، شرایط برای روند صعودی سهام با کندل مثبت فراهم خواهد شد. در این زمان بهترین روش معاملاتی به پایان رسیدن روند اصلاحی و تشکیل شدن گارد صعودی برای ورود به خرید سهام و پایان یافتن روند صعودی برای خروج از سهام است. در واگرایی زمانی مخفی مثبت، زمانی که اجازه خرید نشان داده می‌شود که سطح حمایتی در کف بعد از اتمام روند اصلاحی با شکست مواجه نشود و روند سهام صعودی باشد.

روش خروج سهام با روش واگرایی زمانی در بورس

بعد از به وجود آمدن روند صعودی در واگرایی زمانی باید به دنبال نقطه مناسبی برای مشخص کردن حد ضرر و سود در معامله باشیم. روش خروج از سهام به اندازه روش ورود به سهام از اهمیت بالایی برخوردار است، به این صورت که هر سهمی بعد از تغییرات قیمتی خود در فرایند بازه‌های زمانی به هدف مشخصی خواهد رسید که این روند صعودی و یا نزولی می‌باشد.

زمانی که سهام روند صعودی خود را طی می‌کند، مشخص کردن حد سود در معامله این فرصت را برای معامله‌گر فراهم می‌کند تا در زمان مناسبی از معامله خارج شود. روش خروج از سهام در واگرایی زمانی منفی هنگامی‌که شیب اندیکاتورها مانند RSI منفی باشد از اهمیت بالایی برخوردار است. در این زمان روند نزولی ادامه پیدا می‌کند و معامله‌گر باید در چنین شرایطی حد ضرر خود را مشخص کند تا هنگامی که قیمت سهام با کاهش بسیاری روبرو شد، برای پایین آوردن ریسک و جلوگیری از ضررهای پی‌درپی بتوان از معامله خارج شد.

روش خروج سهام با واگرایی زمانی مثبت

در واگرایی مثبت برعکس چنین شرایطی اتفاق می‌افتد و زمانی که اندیکاتورها دارای شیب مثبت در واقع گرایی باشد، امکان روند صعودی قیمت برای سهام افزایش می‌آورد که بهترین حالت برای تعیین حد سود مشخص است.

یکی از مهم‌ترین مباحث مهم در تحلیل تکنیکال واگرایی زمانی است که تأثیرگذارترین داده‌ها را برای تحلیل و پیش‌بینی حرکت سهام به معامله‌گران و تحلیل گران می‌دهد. در این مطلب به پاسخ این سوال که واگرایی زمانی چیست، پرداختیم. واگرایی زمانی دارای انواع مختلفی است که هر یک از آن‌ها دارای تأثیر ویژه‌ای در بازارهای مالی هستند، که با شناخت کامل و دقیق هر یک از این واگرایی‌های زمانی می‌توان استراتژی مناسبی را برای خرید و فروش سهام انتخاب کرد. البته برای استفاده از واگرایی زمانی در معاملات و بازار بورس نیاز به آموزش و کسب مهارت است.

کلام پایانی

در این مقاله سعی کردیم تا بیان کنیم که واگرایی زمانی چیست و چه کاربردی در تشخیص روند بازار می‌تواند داشته باشد. در واگرایی زمانی فارغ از بحث اندیکاتورها، حرکت قیمت نسبت به زمان بررسی می‌شود و بر اساس وضعیت و تعداد کندل‌ها به دو دسته‌ی واگرایی زمانی معمولی و هوشمند، تقسیم می‌شود. اما به‌طور کلی هر دو نوع واگرایی معمولی و هوشمند، نشان‌دهنده‌ی ادامه‌ی روند فعلی بازار وعدم تمایل برای چرخش قیمت هستند و تنها تفاوتشان، اختلاف تعداد کندل‌های فاز اصلاحی و روند قبلی است. موفق باشید.